Bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng, đấu tranh phản bác các quan điểm sai trái, thù địch trong bối cảnh mới

 TCCS - Bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng, đấu tranh phản bác các quan điểm sai trái, thù địch là một nội dung quan trọng trong công tác xây dựng, chỉnh đốn Ðảng. Trong bối cảnh tình hình thế giới và trong nước có những diễn biến phức tạp, khó lường thì nhiệm vụ bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng, đấu tranh phản bác các quan điểm sai trái, thù địch càng có ý nghĩa cấp thiết. 

Những tác động của bối cảnh mới đến công tác bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng, đấu tranh phản bác các quan điểm sai trái, thù địch

Sự kiện Đảng Cộng sản Việt Nam ra đời mùa Xuân năm 1930 là dấu mốc lịch sử trọng đại, bước ngoặt quan trọng trong tiến trình lịch sử cách mạng Việt Nam, mốc son chói lọi trên con đường phát triển của dân tộc. Đến nay, suốt 94 năm lãnh đạo cách mạng Việt Nam, 38 năm tiến hành công cuộc đổi mới, 33 năm thực hiện Cương lĩnh xây dựng đất nước trong thời kỳ quá độ lên chủ nghĩa xã hội, Đảng ta luôn phải đối mặt với nhiều âm mưu, thủ đoạn chống phá, công kích của các thế lực thù địch, phản động, phần tử cơ hội chính trị. Không từ một thủ đoạn nào, bọn chúng ra sức gây nhiễu, tạo khoảng trống ý thức hệ trong cán bộ, đảng viên, kích động, thúc đẩy quá trình “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” hòng làm lung lạc niềm tin của nhân dân vào Đảng, vào con đường đi lên chủ nghĩa xã hội ở Việt Nam.

Năm 1927, từ khi Đảng chưa ra đời, trong tác phẩm Đường Cách mệnh, lãnh tụ Nguyễn Ái Quốc - Hồ Chí Minh đã khẳng định phải “giữ chủ nghĩa cho vững”(1), “Đảng muốn vững thì phải có chủ nghĩa làm cốt”(2) và chủ nghĩa chân chính, cách mạng nhất là chủ nghĩa Mác - Lê-nin. Tháng 10-1930, trong Nghị quyết Hội nghị Ban Chấp hành Trung ương, Đảng ta chỉ rõ: “Giải thích cho công nhân mục đích và đường lối của Đảng Cộng sản trong các vấn đề liên quan đến cuộc sống của công nhân và thái độ đối với các sự kiện lớn diễn ra trong nước. Giải thích cho họ rằng, Đảng Cộng sản là Đảng của họ, vì vậy họ cần phải bảo vệ Đảng”(3). Đến năm 1960, tại Đại hội III, trong Báo cáo về việc sửa đổi Điều lệ Đảng, Ban Chấp hành Trung ương Đảng Lao động Việt Nam nhấn mạnh: “Bất cứ trong tình hình nào, nghĩa vụ thiêng liêng của mỗi đảng viên là phải bảo vệ Đảng, bảo vệ vai trò lãnh đạo tuyệt đối và toàn diện của Đảng, tỉnh táo đề phòng và kiên quyết đấu tranh chống mọi mưu đồ đả kích hoặc làm suy yếu sự lãnh đạo của Đảng bất kỳ trên lĩnh vực nào, và núp dưới hình thức nào”(4). Như vậy, từ khi thành lập đến nay, Đảng ta luôn nhất quán: “Bảo vệ Đảng là công tác thường xuyên, luôn luôn gắn chặt với các mặt công tác xây dựng đảng trong mọi giai đoạn cách mạng, để bảo đảm cho tổ chức của Đảng được trong sạch và vững mạnh”(5).

Thời gian gần đây, sau khi Bộ Chính trị ban hành Nghị quyết số 35-NQ/TW, ngày 22-10-2018, về “Tăng cường bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng, đấu tranh phản bác các quan điểm sai trái, thù địch trong tình hình mới”, công tác này được triển khai ngày càng bài bản, thống nhất, đồng bộ, toàn diện, quyết liệt, đi vào chiều sâu. Nghị quyết Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIII của Đảng nêu rõ: “Tăng cường bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng, kiên quyết và thường xuyên đấu tranh phản bác các quan điểm sai trái, thù địch, cơ hội chính trị; đấu tranh, ngăn chặn, đẩy lùi sự suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống, những biểu hiện “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” trong nội bộ”(6). Đặc biệt, năm 2022, cuốn sách Một số vấn đề lý luận và thực tiễn về chủ nghĩa xã hội và con đường đi lên chủ nghĩa xã hội ở Việt Nam của Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng đã nhận được sự đánh giá cao, hưởng ứng tích cực của các nhà nghiên cứu, nhà khoa học, các tầng lớp nhân dân trong nước cũng như bạn bè, các chính đảng, chính trị gia và dư luận quốc tế. Cuốn sách trở thành tài liệu hết sức giá trị, phục vụ việc học tập, giáo dục lý luận chính trị, nâng cao nhận thức về chủ nghĩa xã hội và con đường đi lên chủ nghĩa xã hội ở Việt Nam cho đội ngũ cán bộ, đảng viên và nhân dân.

Hiện nay, lý luận về đường lối đổi mới, về chủ nghĩa xã hội và con đường đi lên chủ nghĩa xã hội của Việt Nam ngày càng hoàn thiện và từng bước được hiện thực hóa. Song, cần nhận thức sâu sắc rằng, con đường chúng ta kiên định đang và sẽ tiếp tục trải qua vô vàn khó khăn, thách thức. Tại Đại hội XIII, Đảng ta đã thẳng thắn chỉ ra một trong những thách thức to lớn mà chúng ta phải đối mặt và giải quyết, đó là: “Tham nhũng, lãng phí, quan liêu, suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống, “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” trong nội bộ cũng như những mâu thuẫn xã hội còn diễn biến phức tạp. Các thế lực thù địch tiếp tục tăng cường chống phá Đảng, Nhà nước và đất nước ta”(7). Không những thế, lợi dụng tiến bộ của công nghệ thông tin, truyền thông trong bối cảnh cuộc Cách mạng công nghiệp lần thứ tư và nhiều biến động của tình hình thế giới, các thế lực thù địch càng ráo riết đẩy mạnh chống phá trên mọi mặt trận, trọng tâm là chĩa mũi nhọn tấn công chủ nghĩa Mác - Lê-nin, tư tưởng Hồ Chí Minh, đường lối đổi mới của Đảng bằng hàng loạt âm mưu, thủ đoạn hết sức tinh vi, thâm độc. Cụ thể:

Về đối tượng, đối tượng chống phá Đảng, Nhà nước và chế độ ta vô cùng đa dạng, phức tạp, có thể phân chia thành ba nhóm chính: (i) Một bộ phận những người nghiên cứu lý luận, thực tiễn trên thế giới, bài xích tư tưởng xã hội chủ nghĩa trong cuộc đấu tranh ý thức hệ giữa chủ nghĩa xã hội và chủ nghĩa tư bản; (ii) Lực lượng phản động, tàn dư của chế độ ngụy quyền trước đây đang sinh sống, lưu vong ở nước ngoài kết hợp với một số đối tượng chống đối, bất mãn ở trong nước. Nhóm này có số lượng đông đảo, manh động và chống phá trực diện, quyết liệt nhằm thực hiện âm mưu phá hoại công cuộc đổi mới và sự nghiệp xây dựng chủ nghĩa xã hội ở nước ta; (iii) Một bộ phận cán bộ, đảng viên bất mãn, cơ hội, suy thoái về tư tưởng, đạo đức, lối sống, “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa”.

Về phương thức, thủ đoạn, trong bối cảnh mới, các thế lực thù địch, phản động, cơ hội chính trị thường tập trung: phủ nhận, xuyên tạc vai trò lãnh đạo của Đảng Cộng sản Việt Nam cũng như giá trị khoa học, thời đại, cách mạng, nhân văn của chủ nghĩa Mác - Lê-nin, tư tưởng Hồ Chí Minh; chống phá, xuyên tạc quan điểm, chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước trên tất cả lĩnh vực, đặc biệt xoáy sâu vào những vấn đề nhạy cảm, như dân tộc, tôn giáo, nhân quyền, biển, đảo; lợi dụng hạn chế, yếu kém trong quản lý xã hội, sơ hở, thiếu sót trong quản lý, điều hành đất nước hoặc những vấn đề bức xúc, khiếu kiện kéo dài chưa được giải quyết để lôi kéo, kích động người dân tham gia các hoạt động biểu tình, gây mất an ninh, trật tự, an toàn xã hội...

Về phương tiện, với sự phát triển mạnh mẽ của cuộc Cách mạng công nghiệp lần thứ tư, các thế lực thù địch triệt để tận dụng công cụ truyền thông, báo chí, không gian mạng để đẩy mạnh hoạt động chống phá về tư tưởng. Chúng tăng cường thực hiện nhiều chiêu thức khác nhau, như xuất bản tài liệu, ấn phẩm sách báo, tạp chí, tập san, tờ rơi...; thành lập trang web, blog, các kênh phát thanh truyền hình có chương trình tiếng Việt; tổ chức hội thảo, tọa đàm, hội thi... thậm chí núp bóng danh nghĩa yêu nước, bảo vệ dân chủ, nhân quyền, vì dân tộc, vì đất nước, thúc đẩy hình thành các hội, nhóm, tổ chức chống phá Đảng, Nhà nước. Đặc biệt, lợi dụng quá trình “chuyển đổi số”, các thế lực thù địch đã số hóa các dữ liệu không có thật, xuyên tạc lịch sử, bôi nhọ Đảng, lãnh đạo Đảng và Nhà nước...; thiết lập cơ sở dữ liệu, sử dụng công nghệ trí tuệ nhân tạo (AI), internet kết nối vạn vật, dữ liệu lớn (Big Data)... để tạo ra các dữ liệu, tài liệu giả theo kiểu “có giá trị như thật”, “minh chứng lịch sử”, “nguồn gốc của mọi nguồn gốc”, “tài liệu mật”... nhằm chống Đảng và Nhà nước ta.

Công tác bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng, đấu tranh phản bác các quan điểm sai trái, thù địch đạt nhiều kết quả tích cực

Thời gian qua, nhờ có sự lãnh đạo sáng suốt, đúng đắn của Đảng, sự chỉ đạo, điều hành quyết liệt, kịp thời của Chính phủ, sự vào cuộc đồng bộ, tích cực của cả hệ thống chính trị, cùng với sự đồng tình, hưởng ứng, ủng hộ mạnh mẽ của nhân dân cả nước và đồng bào ta ở nước ngoài, chúng ta đã khắc phục, vượt qua được những khó khăn rất lớn, những tác động tiêu cực do dịch bệnh, thiên tai, bão lụt, hạn hán xảy ra. Đó là minh chứng sinh động, khẳng định tính ưu việt của chế độ; truyền thống đoàn kết, yêu nước, lòng nhân ái và ý chí kiên cường của nhân dân ta. Càng trong khó khăn, thử thách, truyền thống và ý chí đó càng được nhân lên gấp bội, là nguồn lực và động lực to lớn, không một thế lực nào có thể ngăn cản, để xây dựng Đảng ngày càng vững mạnh, đất nước tiếp tục đi lên, dân tộc phát triển cường thịnh, trường tồn. Nghị quyết Đại hội XIII của Đảng khẳng định: “Những thành tựu to lớn, có ý nghĩa lịch sử là kết tinh sức sáng tạo của Đảng và nhân dân ta, khẳng định con đường đi lên chủ nghĩa xã hội của nước ta là phù hợp với thực tiễn Việt Nam và xu thế phát triển của thời đại; khẳng định sự lãnh đạo đúng đắn của Đảng là nhân tố hàng đầu quyết định thắng lợi của cách mạng Việt Nam”(8). Trong đó, phải kể đến công tác bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng, đấu tranh phản bác các quan điểm sai trái, thù địch được Đảng ta đặc biệt quan tâm, đạt nhiều kết quả tích cực. Cụ thể:

Thứ nhất, chất lượng lãnh đạo của cấp ủy, tổ chức đảng trong đấu tranh phản bác các quan điểm sai trái, thù địch ngày càng được nâng cao. Nhờ vậy, cán bộ, đảng viên và quần chúng nhận thức đúng đắn sách lược của Đảng, pháp luật của Nhà nước. Quán triệt rõ, công tác đấu tranh bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng là nhiệm vụ của cả hệ thống chính trị từ Trung ương đến địa phương, đồng thời là trách nhiệm của toàn dân nhằm đấu tranh hiệu quả với những quan điểm sai trái, thù địch, góp phần tạo nên sức mạnh tổng thể của cả hệ thống chính trị, kết hợp với sức mạnh của nhân dân. Trên cơ sở quán triệt nhận thức, tư duy, xác định rõ tính chất nguy hại và tác động tiêu cực của những quan điểm sai trái, thù địch đối với an ninh, trật tự, an toàn xã hội; nhận diện rõ các quan điểm sai trái, thù địch để có chủ trương, biện pháp chỉ đạo phù hợp; phân định được sự khác biệt của quan điểm sai trái, thù địch với nhận thức lệch lạc, phiến diện, ý kiến phê bình, nhưng thiếu xây dựng. Từ đó, có cách thức phản biện khoa học, phương thức đấu tranh phù hợp, giải pháp áp dụng phát huy hiệu quả cao.

Đại tướng Tô Lâm, Ủy viên Bộ Chính trị, Bộ trưởng Bộ Công an dự Ngày hội Văn hoá, thể thao và du lịch các dân tộc vùng Tây Nguyên lần thứ I năm 2023 _Nguồn: baokontum.com.vn

Thứ hai, sử dụng đa dạng giải pháp bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng, đấu tranh phản bác các quan điểm sai trái, thù địch. Lấy giá trị thực tiễn làm phương thức đấu tranh, nhưng luôn bảo đảm tính khách quan, thuyết phục; đồng thời, sử dụng biện pháp đấu tranh mềm dẻo, cương quyết, nhưng dân chủ. Áp dụng biện pháp khoa học - kỹ thuật để nhận diện, đấu tranh và xử lý kịp thời thông tin vu khống, xuyên tạc, nội dung xấu, độc, luận thuyết sai trái (phủ nhận giá trị khoa học của chủ nghĩa Mác - Lê-nin, tư tưởng Hồ Chí Minh...). Sử dụng hiệu quả công cụ pháp lý để bảo đảm tính tuân thủ, bình đẳng, khách quan trước pháp luật; xây dựng nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa làm công cụ về thể chế để đấu tranh bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng.

Thứ ba, Đảng ta đã sử dụng các phương thức, giải pháp có tính bản lề, kết hợp “xây” và “chống”. Phương thức này bảo đảm các giá trị về tạo lập tinh thần cách mạng, có sự kết hợp với đấu tranh phản bác các quan điểm sai trái, thù địch. Trong đó, “xây” là chính và “chống” là quan trọng, cấp bách, đã được quan tâm, thường xuyên triển khai thực hiện. Xác định rõ trọng tâm, cốt lõi về mặt bản chất, Đảng ta đã trưởng thành từ nhân dân và “Đảng Cộng sản Việt Nam gắn bó mật thiết với Nhân dân, phục vụ Nhân dân, chịu sự giám sát của Nhân dân, chịu trách nhiệm trước Nhân dân về những quyết định của mình”(9). Do vậy, bằng nhiều phương thức khác nhau, Đảng ta đã xây dựng được niềm tin của nhân dân theo tinh thần “Dân tin thì Đảng còn và ngược lại”. Quán triệt quan điểm lấy dân làm gốc, xây dựng và củng cố vững chắc “thế trận lòng dân”, Đảng ta đã dựa vào nhân dân, thông qua sự ủng hộ, bằng sức mạnh của nhân dân để hình thành tổ chức và lực lượng bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng, đấu tranh phản bác các quan điểm sai trái, thù địch. Thông qua các diễn đàn, phương tiện truyền thông, người dân thẳng thắn bày tỏ quan điểm, tinh thần yêu nước, ủng hộ Đảng và chế độ. Trên các phương tiện truyền thông xã hội thời gian qua, nhiều tài khoản đã tham gia tích cực vào công tác này, như nhóm “Đấu tranh chống luận điệu xuyên tạc” với 91.468 thành viên; trang “Chống luận điệu xuyên tạc” có 44.000 người thích, 48.000 người theo dõi; trang “Tiếng nói thế hệ trẻ” có 14.392 người thích, 15.224 người theo dõi; trang “Thông tin chống phản động” có 149.000 người thích, 190.000 người theo dõi; trang “Chống phản động” có 189.349 người thích, 229.136 người theo dõi(10)...

Thứ tư, kết hợp cùng lúc nhiều phương thức, giải pháp, như đấu tranh, phản bác với nêu gương; tuyên truyền, phổ biến với giáo dục ý thức cách mạng, chủ nghĩa yêu nước; đấu tranh, phản biện với chứng minh, đối chứng, so sánh (“chứng cứ thật, giá trị thật”); đấu tranh, phản biện với sử dụng biện pháp mạnh (“xử lý không có vùng cấm”, “không chấp nhận lợi ích cục bộ, lợi ích nhóm”, “trục lợi chính sách”).

Thẳng thắn nhìn nhận hạn chế, bất cập 

Thời gian qua, nhận thức về vai trò, tầm quan trọng, tính tiên phong, gương mẫu của đảng viên, tổ chức đảng và một số vấn đề khác trong công tác bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng chưa sâu sắc. Công tác tuyên truyền chưa thường xuyên nên một bộ phận cán bộ, đảng viên lơ là, thiếu trách nhiệm, chưa thật sự coi trọng việc thực hiện nhiệm vụ được giao gắn với bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng, đấu tranh phản bác các quan điểm sai trái, thù địch. Một bộ phận cán bộ, đảng viên còn đùn đẩy, sợ trách nhiệm, lợi dụng kẽ hở để tư lợi, vi phạm quy định của Đảng và Nhà nước; “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” theo kiểu “tha hóa trong bí mật”, tác động xấu bằng hành vi tham nhũng, trục lợi chính sách(11).

Một số phương thức, giải pháp chưa thực sự hiệu quả, còn nặng tính hàn lâm, kinh điển, khi triển khai còn mang tính rập khuôn, máy móc, hiệu quả chưa cao, chưa phù hợp với thực tiễn của từng ngành, lĩnh vực, địa phương. Phương thức tuyên truyền, đấu tranh trực diện trên các phương tiện thông tin đại chúng chưa kịp thời, thậm chí phản ứng chậm với hành vi tiêu cực, xuyên tạc; một số giải pháp thiếu tính cụ thể, chưa phản ánh những vấn đề thực tiễn bằng trực quan sinh động, chưa kịp thời phản biện, đấu tranh bằng tấm gương người thật, việc thật; các minh chứng về xây dựng và chỉnh đốn Đảng đôi khi chưa được cập nhật và phản ánh kịp thời nên tạo ra nhiều luồng dư luận, nhiều cách hiểu trái chiều khiến các thế lực thù địch có cơ hội xuyên tạc, bóp méo sự thật. Việc thể chế hóa đường lối, chủ trương của Đảng thành pháp luật của Nhà nước ở một số khâu, trong một số trường hợp còn chậm và cách thức triển khai chưa phù hợp(12).

Việc xây dựng “thế trận lòng dân” trong công tác bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng, đấu tranh phản bác các quan điểm sai trái, thù địch chưa đạt hiệu quả như kỳ vọng. Vấn đề niềm tin của nhân dân đối với Đảng được xem là giá trị cốt lõi, quan trọng bậc nhất. Tuy nhiên, trên thực tiễn, một số nội dung, phương thức, giải pháp để “gieo niềm tin” từ nhân dân chưa đạt hiệu quả như mong muốn, như  nêu gương trong đấu tranh, phản bác các quan điểm sai trái, thù địch chưa thật sự nổi bật, chưa đủ sức lan tỏa để quần chúng “nghe, nói, tin và làm theo”; sự phối hợp của một số cơ quan, đơn vị, cá nhân trong bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng, đấu tranh phản bác các quan điểm sai trái, thù địch còn lỏng lẻo và thiếu hiệu quả. Trên cơ sở chỉ đạo của Ban Chấp hành Trung ương, các cơ quan, đơn vị, địa phương đã thành lập Ban Chỉ đạo 35 và có sự phối hợp tương đối tốt; tuy nhiên, sự phối hợp này mới chỉ trong phạm vi hẹp, chưa có cơ chế ràng buộc rõ ràng nên hiệu quả phối hợp chưa cao.

Chưa phát huy được giá trị lịch sử của cha ông về bài học kinh nghiệm trong công tác tổ chức cán bộ. Việc nghiên cứu, học tập kinh nghiệm nước ngoài trong triển khai nhiệm vụ rất đáng khích lệ, song bên cạnh đó cũng cần nghiên cứu, tìm hiểu các giá trị được đúc kết từ truyền thống lịch sử dân tộc; từ đó, vận dụng linh hoạt, chọn lọc các phương thức, phù hợp với điều kiện và bối cảnh trong nước để việc triển khai đạt hiệu quả cao hơn. Chẳng hạn, Luật Hồi tỵ (1460 - 1497) Hồng Đức quy định 4 vấn đề của người đứng đầu địa phương là: “không được là người địa phương; không được lấy vợ là người địa phương; không được mua bán, nhận chuyển nhượng, tặng cho điền thổ ở địa phương; không được bổ nhiệm vợ, con, thân hữu làm quan ở địa phương”. Đây là những nội dung cần thiết, có nội dung phù hợp với tình hình phát triển ở nước ta hiện nay, song lại chưa được chọn lọc để đưa vào pháp luật hiện hành. Do vậy, thực tiễn đã xảy ra tình trạng “quyền anh quyền tôi”, “cua cậy càng, cá cậy vây”, tạo điều kiện cho các thế lực phản động, thù địch lợi dụng để xuyên tạc, bôi nhọ...

Mặc dù Bộ Chính trị đã ban hành Nghị quyết số 52-NQ/TW, ngày 27-9-2019, “về một số chủ trương, chính sách chủ động tham gia cuộc Cách mạng công nghiệp lần thứ tư”, trong đó có chỉ đạo cụ thể về vấn đề hoàn thiện thể chế, chủ động tham gia cuộc Cách mạng công nghiệp lần thứ tư và quá trình chuyển đổi số quốc gia, song quá trình này vẫn chưa đạt kết quả như mong muốn. Đặc biệt, việc số hóa dữ liệu về Đảng, Nhà nước và nhân dân còn chậm, thiếu rất nhiều cơ sở dữ liệu (do lạm dụng chế độ bảo mật, không đưa lên cơ sở dữ liệu quốc gia, ngành, địa phương hoặc thiếu trách nhiệm chia sẻ cơ sở dữ liệu,...) chính là kẽ hở để các thế lực thù địch số hóa các dữ liệu giả, dùng công nghệ số để tích hợp, phân tích, tạo ra các dữ liệu xuyên tạc lịch sử, bóp méo sự thật... hòng chống phá Đảng và Nhà nước ta.

Đoàn viên, thanh niên tham gia buổi sinh hoạt định kỳ ở Câu lạc bộ "Lý luận trẻ" bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng của Tỉnh đoàn Hà Nam _Ảnh: TTXVN

Tiếp tục hoàn thiện, bổ sung và đổi mới phương thức bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng, đấu tranh phản bác quan điểm sai trái, thù địch

Công tác bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng, đấu tranh phản bác các quan điểm sai trái, thù địch là nhiệm vụ quan trọng, lâu dài của cả hệ thống chính trị và toàn thể nhân dân. Thời gian tới, để bảo đảm hiệu quả cao nhất, cần mạnh dạn hoàn thiện, bổ sung và đổi mới phương thức bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng, đấu tranh phản bác quan điểm sai trái, thù địch qua một số giải pháp sau:

Một là, tăng cường sự lãnh đạo, chỉ đạo của Ðảng, chính quyền từ Trung ương đến cơ sở; huy động sức mạnh tổng hợp của cả hệ thống chính trị trong bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng, đấu tranh chống các quan điểm sai trái, thù địch. Cấp ủy, chính quyền các cấp và đội ngũ cán bộ chủ chốt phải nắm vững chủ nghĩa Mác - Lê-nin, tư tưởng Hồ Chí Minh, chủ trương, đường lối của Ðảng và chính sách, pháp luật của Nhà nước; nhận diện rõ các quan điểm sai trái, thù địch để có chủ trương, biện pháp lãnh đạo, chỉ đạo sát với tình hình thực tế. Phát huy vai trò nòng cốt của cấp ủy, chính quyền các cấp, sự phối hợp của các đơn vị, địa phương. Xác định rõ, việc bảo vệ nền tảng tư tưởng của Ðảng, phản bác quan điểm sai trái thù địch không chỉ có bộ phận chuyên trách, mà còn là nhiệm vụ của cả hệ thống chính trị và của toàn thể nhân dân. Ban Chỉ đạo 35 cần xây dựng và ban hành “Chiến lược quốc gia về công tác bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng, đấu tranh chống quan điểm sai trái, thù địch”.

Hai là, xây dựng Đảng thực sự trong sạch, vững mạnh, đấu tranh không khoan nhượng với mọi biểu hiện của sự suy thoái, “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa”, tham nhũng, tiêu cực. Đảng phải tự cường, thực sự trong sạch, vững mạnh trên tất cả các mặt về chính trị, tư tưởng, đạo đức, tổ chức và cán bộ... để có khả năng tự bảo vệ mình. Do vậy, cần kết hợp chặt chẽ giữa “xây và chống” trong xây dựng và thực hành đạo đức cách mạng; đẩy mạnh thực chất công cuộc xây dựng và chỉnh đốn Đảng, tránh việc triển khai theo kiểu hình thức.

Ba là, thực hiện bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng, đấu tranh phản bác các quan điểm sai trái, thù địch bằng nhiều hình thức đa dạng, thiết thực, hiệu quả. Công tác này không được áp đặt bằng mệnh lệnh hành chính, chủ quan, duy ý chí, mà phải dựa trên sự tự giác, có trách nhiệm của mỗi cán bộ, đảng viên và nhân dân. Thông tin phản bác phải được phân tích, luận giải có lý lẽ, dựa trên cơ sở thực tiễn khách quan, tăng sức thuyết phục; nắm vững trình độ, nhu cầu, nguyện vọng, tâm lý của từng nhóm đối tượng để có phương thức phù hợp. Cụ thể: (i) Sử dụng “người thật, việc thật” đấu tranh với các quan điểm phản động, sai trái, thù địch; cùng với lấy phẩm chất, đạo đức, hành động đúng đắn, gương mẫu của đội ngũ cán bộ, đảng viên phản bác lại luận điệu xuyên tạc, bôi nhọ, vu khống...; (ii) Phân biệt “phản động” với “yêu nước” thông qua nhận thức, tư duy, hành động của từng cán bộ, đảng viên và nhân dân trên cơ sở xây dựng “tư duy mở” về “phản biện”, “trái chiều”, nhưng mang tính tích cực, theo đó chấp nhận tư duy phản biện, đối lập tích cực, không được nâng quan điểm hoặc chụp mũ, đồng thời cần nhận thức và xác định lại chính xác “nội dung tích cực, thể hiện lòng yêu nước”, tránh thực hiện phương thức đấu tranh không phù hợp, dễ bị thế lực thù địch lợi dụng, xuyên tạc trở thành tiêu cực, “tự diễn biến, tự suy thoái”, có thể biến chuyển thành phản động; (iii) Đổi mới phương thức lãnh đạo của Đảng bằng việc nhận thức và áp dụng đúng đắn “nguyên tắc tập trung dân chủ” trong thực tiễn, tránh việc lợi dụng nguyên tắc này để áp dụng theo kiểu độc quyền, tập trung, nhưng không dân chủ.

Bốn là, chú trọng và nâng cao hiệu quả xây dựng “thế trận lòng dân” bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng, đấu tranh phản bác các quan điểm sai trái, thù địch trong tình hình mới. Để thực hiện tốt phương thức này, trong thời gian tới phải thực hiện đồng thời các vấn đề: Quán triệt rõ, nhân dân đóng vai trò chủ thể, vị trí trung tâm trong sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc; Đảng không ngừng chăm lo, không ngừng cải thiện đời sống vật chất và tinh thần của nhân dân; phổ biến, tuyên truyền, làm tốt công tác dân vận để nhân dân tin, hiểu, tự hào với đường lối, chủ trương của Đảng và chính sách, pháp luật của Nhà nước.

Năm là, xây dựng phương thức “giá trị pháp lý - chuẩn mực cao nhất” làm nền tảng cho việc đấu tranh, phản bác các quan điểm sai trái, thù địch, xuyên tạc, bôi nhọ. Phương thức này muốn đạt hiệu quả cao nhất, thời gian tới cần thực hiện: Bảo đảm văn bản của Đảng phải đúng tinh thần Hiến pháp, pháp luật, không được cao hơn, vượt ra ngoài khuôn khổ pháp luật, theo đó, các tổ chức của Đảng và đảng viên Đảng Cộng sản Việt Nam hoạt động trong khuôn khổ Hiến pháp và pháp luật; thể chế hóa triệt để, đúng tinh thần, nội dung và cách thức từ văn bản của Đảng thành văn bản của Nhà nước. Dựa trên nền tảng này để tuyên truyền, giáo dục, đồng thời để áp dụng và xử lý theo quy định của Đảng và Nhà nước./.

Không thờ ơ trước các luận điệu xuyên tạc, chống phá trước thềm đại hội đảng các cấp

 Toàn Đảng, toàn dân, toàn quân ta đang chuẩn bị tổ chức đại hội đảng các cấp, tiến tới Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIV của Đảng. Các thế lực thù địch, phản động lại ráo riết đẩy mạnh các hoạt động xuyên tạc, chống phá trên không gian mạng. Các đối tượng tập trung nhiều vào lĩnh vực tư tưởng, chính trị; công tác cán bộ và hoạt động đối ngoại quốc phòng với ý đồ gây nhiễu loạn về tư tưởng xã hội, ly tán lòng dân với Đảng.

Hội nghị toàn quốc quán triệt, triển khai tổng kết việc thực hiện Nghị quyết số 18 và một số nội dung quan trọng. Ảnh: dangcongsan.vn  

Sự nguy hại của 3 “mũi nhọn” chống phá 

Trước mỗi dịp đất nước tổ chức các sự kiện chính trị trọng đại và trước thềm đại hội đảng các cấp, tiến tới Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIV của Đảng, các thế lực thù địch, phản động lại hằn học, tìm trăm phương ngàn kế, không từ bất kỳ thủ đoạn nào, nhất là lợi dụng các trang mạng xã hội để đưa nhiều thông tin bịa đặt, tuyên truyền xuyên tạc nhằm hạ thấp uy tín của Đảng. Trong đó, chúng chủ yếu tập trung vào 3 lĩnh vực chính.

Về chính trị, tư tưởng, các thế lực thù địch, phản động tung ra hàng loạt bài viết với những luận điệu phản động, xuyên tạc trắng trợn về Chủ nghĩa Mác-Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh; họ rêu rao, quy chụp về “sự cáo chung của chủ nghĩa xã hội” và hô hào cái gọi là “sự tồn tại vĩnh viễn của chủ nghĩa tư bản”. Thông qua chiêu trò cổ xúy các học thuyết “các nền văn minh”, “chủ nghĩa tư bản nhân dân”, “chủ nghĩa tư bản mới”, các thế lực thù địch nung nấu mưu đồ phủ nhận giá trị khoa học, cách mạng của Chủ nghĩa Mác-Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh, nhất là về học thuyết giá trị thặng dư, học thuyết hình thái kinh tế-xã hội, lý luận về giai cấp và đấu tranh giai cấp, đấu tranh giải phóng dân tộc... mục đích nhằm gây nhiễu loạn về tư tưởng của Đảng, về lý tưởng xã hội chủ nghĩa, tác động tiêu cực đến nhận thức chính trị, tư tưởng, tình cảm của cán bộ, đảng viên và nhân dân; gieo rắc sự hoang mang, dao động, làm suy giảm lòng tin của nhân dân về chủ nghĩa xã hội, qua đó dã tâm thực hiện mưu đồ làm cho Đảng tan rã về ý thức hệ, từ đó tan rã về tổ chức, làm cho nước ta chệch hướng xã hội chủ nghĩa và đi vào quỹ đạo của chủ nghĩa tư bản.

Về công tác cán bộ, các thế lực thù địch xuyên tạc công tác nhân sự của Đảng, nhất là lợi dụng việc Đảng và Nhà nước ta kiên quyết xử lý những cán bộ, đảng viên có hành vi tham nhũng, tiêu cực, trong đó có nhiều cán bộ cao cấp trong bộ máy công quyền để công kích, cho rằng đây là cuộc “đấu đá nội bộ”, "thanh trừng phe nhóm" trong Đảng. Để tăng tính thuyết phục cho những luận điệu sai trái này, họ còn xây dựng trang fanpage để moi móc, bôi nhọ bí mật đời tư, bịa đặt về đạo đức, lối sống, tình hình sức khỏe của cán bộ rồi bóp méo thông tin, ngụy tạo những văn bản giả có dấu mật y như thật hòng bôi nhọ cán bộ lãnh đạo Đảng, Nhà nước bằng những câu chuyện ly kỳ để lôi kéo sự tò mò của người đọc. Các đối tượng còn tổ chức nhiều cuộc tọa đàm dẫn lời một số nhân vật tự nhận là những người có học hàm, học vị như “giáo sư”, “tiến sĩ”, những người có hiểu biết như “luật sư”, “học giả”, “nhà nghiên cứu chính trị-xã hội” dưới vỏ bọc “yêu nước”, “đóng góp trung thực, thẳng thắn vì nhân dân, vì đất nước” nhưng thực chất là những bình luận ác ý, những đơm đặt thiên lệch, sai trái về công tác nhân sự của Đảng. 

Về hoạt động đối ngoại quốc phòng, các đối tượng xuyên tạc chính sách đối ngoại quốc phòng “4 không” của Đảng Cộng sản Việt Nam với luận điệu “Việt Nam tự trói tay mình” là đi ngược lại xu thế phát triển của lịch sử nhân loại; là trái với quy luật về mối quan hệ tương tác lẫn nhau giữa các quốc gia, dân tộc. Mưu đồ của họ không chỉ đơn thuần là chọc ngoáy chính sách quốc phòng của Việt Nam, mà nham hiểm hơn là muốn kích động, gây hoang mang tâm lý, tư tưởng, làm suy giảm lòng tin của nhân dân, nhất là cán bộ, chiến sĩ LLVT vào sự lãnh đạo của Đảng. Qua đó từng bước phá hoại sự nghiệp xây dựng, củng cố nền quốc phòng toàn dân, tạo thời cơ để thúc đẩy, kêu gọi sự can dự từ bên ngoài hòng lật đổ chính quyền cách mạng, đưa Việt Nam vào quỹ đạo của chủ nghĩa tư bản.                                                                     

Củng cố, bồi đắp niềm tin 

Để phòng, chống, đấu tranh làm thất bại các luận điệu sai trái, thù địch, trước hết, cấp ủy, tổ chức đảng và các cơ quan, đơn vị cần thường xuyên làm tốt công tác nắm bắt, định hướng tư tưởng, chủ động cung cấp thông tin chính thống nhằm tạo thế chủ động trong nhận diện và đấu tranh với âm mưu, thủ đoạn “diễn biến hòa bình” của các thế lực thù địch, nhất là các luận điệu xuyên tạc trên không gian mạng; không để khoảng trống về thông tin cho các thế lực thù địch có cơ hội lợi dụng, xuyên tạc chống phá. Đồng thời, tăng cường tổ chức các buổi tọa đàm, trao đổi kinh nghiệm giữa các lực lượng nòng cốt, chuyên sâu về đấu tranh phản bác các quan điểm sai trái, thù địch, chống phá đại hội đảng các cấp, tiến tới Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIV của Đảng. Cùng với đó, các địa phương, cơ quan, đơn vị cần quan tâm lãnh đạo, chỉ đạo kịp thời, hiệu quả cuộc đấu tranh phản bác các quan điểm sai trái, thù địch, chống phá đại hội đảng các cấp.

Các cơ quan chức năng, nhất là các cơ quan báo chí, truyền thông cần kịp thời nhận diện và đưa ra luận cứ phê phán, đấu tranh với những thông tin sai lệch; huy động đông đảo lực lượng tham gia hoạt động truyền thông, chia sẻ các thông tin chính thống trên không gian mạng để giúp nhân dân củng cố niềm tin vững chắc vào sự lãnh đạo của Đảng và con đường đi lên chủ nghĩa xã hội của đất nước. Đồng thời phát hiện, xử lý nghiêm minh đối với những trường hợp đưa thông tin sai sự thật; phối hợp với các nhà mạng để gỡ bỏ những thông tin bịa đặt với mục đích không lành mạnh.

Đối với người dân, nhất là cán bộ, đảng viên cần nêu cao tinh thần trách nhiệm trong học tập lý luận chính trị, nghiên cứu nắm vững các nghị quyết, chỉ thị, quy định của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước nhằm không ngừng nâng cao bản lĩnh chính trị, kiến thức pháp luật, khoa học, văn hóa. Khi tiếp cận với những thông tin, tài liệu trên không gian mạng cần phải tỉnh táo, sáng suốt để phân loại, nhận diện đâu là thông tin tốt, đâu là thông tin xấu, đâu là thông tin có cơ sở, đâu là thông tin với dụng ý xuyên tạc, bịa đặt. Từ đó, có thái độ rõ ràng, dứt khoát, tránh bị cuốn theo những luận điệu xảo trá của các thế lực thù địch mà dẫn tới hoài nghi, hoang mang, dao động về tư tưởng, tự suy giảm niềm tin vào Đảng và chế độ.

Giải pháp có ý nghĩa then chốt là các cơ quan, đơn vị, địa phương, các ngành, các cấp cần tiếp tục thực hiện hiệu quả Nghị quyết Trung ương 4 (khóa XII) về “Tăng cường xây dựng, chỉnh đốn Đảng; ngăn chặn, đẩy lùi sự suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống, những biểu hiện “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” trong nội bộ” và Kết luận Hội nghị lần thứ tư Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa XIII “Về đẩy mạnh xây dựng, chỉnh đốn Đảng và hệ thống chính trị; kiên quyết ngăn chặn, đẩy lùi, xử lý nghiêm cán bộ, đảng viên suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống, biểu hiện “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa”. Kiên trì, kiên quyết thực hiện tốt hơn nữa cuộc đấu tranh phòng, chống, đẩy lùi tham nhũng, lãng phí, tiêu cực và xử lý nghiêm minh các trường hợp cán bộ, đảng viên tha hóa, biến chất, làm tổn hại đến thanh danh, uy tín của Đảng.

Thực hiện hiệu quả giải pháp trên sẽ góp phần kiến tạo, củng cố, bồi đắp niềm tin cho nhân dân từ gốc rễ, qua đó tạo môi trường xã hội đồng thuận, tăng cường sức mạnh đại đoàn kết toàn dân tộc, động viên các tầng lớp nhân dân tự nguyện, tự tin, tự hào đi theo lý tưởng, mục tiêu và sự nghiệp cách mạng cao cả dưới sự lãnh đạo của Đảng Cộng sản Việt Nam.

Thượng tá ĐẶNG VĂN TIẾN (Khoa Khoa học xã hội và nhân văn Trường Sĩ quan Thông tin)

Kịp thời thông tin chính thống, không để "lộng giả thành chân"

 Một trong những nguyên nhân hàng đầu dẫn đến “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” là các thế lực phản động, thù địch, bất mãn, cơ hội chính trị đăng rất nhiều thông tin sai trái, suy diễn, xuyên tạc, vu khống các đồng chí lãnh đạo Đảng, Nhà nước, Quân đội nói riêng và đội ngũ cán bộ, đảng viên nói chung trên mạng xã hội; dẫn tới không ít người bị mắc bẫy “lộng giả thành chân”, dần mất niềm tin vào Đảng, Nhà nước và chế độ ta.

“Tranh giành quyền lực”, “đấu đá nội bộ”, “các phe nhóm thanh trừng nhau”... là những luận điệu các phần tử bất mãn và thế lực phản động tung ra nhiều nhất trên mạng xã . Lợi dụng việc Đảng, Nhà nước ta quyết liệt đấu tranh, xử lý nghiêm những cán bộ, đảng viên, công chức, doanh nhân có hành vi tham nhũng, tiêu cực, họ suy diễn, xuyên tạc rằng “đó chính là đấu đá nội bộ”, “thanh trừng nhau” (!)... Dù không có bất cứ bằng chứng thuyết phục nào để chứng minh nhưng những đối tượng bất mãn, phản động cứ liên tục và ngang nhiên suy diễn, rêu rao như vậy. Đáng tiếc, cơ quan chức năng không kịp thời đưa ra thông tin phản bác và làm rõ, làm cho một số cán bộ, đảng viên, nhất là những người dân không có đủ hiểu biết rơi vào trạng thái “bán tín bán nghi”, dần bị dao động tư tưởng; rồi đầu đường, góc chợ cứ xì xào bàn tán về những thông tin sai này.

Vấn đề “nóng” thứ hai mà các thế lực thù địch thường triệt để lợi dụng để tung tin xuyên tạc, vu khống là công tác cán bộ. Không cần chứng cớ, cứ mỗi khi có cán bộ cấp tỉnh, cấp cục trở lên được bổ nhiệm là họ ngang nhiên quy chụp cán bộ đó đã “chạy” mất rất nhiều tiền, hoặc “được nâng đỡ không trong sáng” vì đủ thứ lý do: Con cháu, họ hàng, cùng quê, cùng phe cánh... Họ moi móc, cố tìm những thông tin, chi tiết mà cán bộ được bổ nhiệm (hoặc người thân) có liên quan đến lãnh đạo cấp cao (thậm chí chỉ là cùng có mặt trong bức ảnh), rồi tùy tiện “phán” rằng: Được bổ nhiệm là vì chạy chọt, phe nhóm, thân quen (!)... Thông tin suy diễn, quy chụp này lâu nay ít ai phản bác công khai nên cứ lan truyền theo kiểu chia sẻ bí mật, rỉ tai, khiến nhiều người hiểu sai, từ đó phát sinh tư tưởng tiêu cực.

Việc tung tin “đấu đá nội bộ” còn được các thế lực thù địch triệt để lợi dụng mỗi khi các cơ quan chức năng tiến hành thanh tra, kiểm tra, giám sát theo đúng quy định của Điều lệ Đảng và pháp luật Nhà nước. Dù các đối tượng chống phá thừa biết công tác thanh tra, kiểm tra, giám sát trong hoạt động của hệ thống chính trị là việc bình thường, ở đất nước nào cũng như vậy nhưng họ vẫn cố tình "đẩy thành sự kiện", “chọc gậy bánh xe”, suy diễn và rêu rao rằng: Đã bị đối thủ đưa vào tầm ngắm nhằm tìm ra sai phạm để triệt hạ (!).

Vừa qua, khi Bộ Chính trị, Ban Bí thư thành lập nhiều đoàn kiểm tra các tổ chức đảng về việc thực hiện các nghị quyết, kết luận, chỉ thị của Bộ Chính trị, Ban Chấp hành Trung ương trong đổi mới, sắp xếp tổ chức bộ máy; chuẩn bị, tổ chức đại hội đảng các cấp; về đột phá phát triển khoa học-công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số... (theo kế hoạch kiểm tra năm 2025) thì một số trang mạng phản động ngang nhiên vu khống: Lại "tung đòn hiểm", lợi dụng kiểm tra để triệt hạ nhau (!), rồi quy chụp rằng phe nọ đang quyết liệt đánh phe kia trước đại hội nhằm tranh giành ghế (!)... Thế nhưng, những ai hiểu về công tác kiểm tra của Đảng sẽ biết việc Bộ Chính trị, Ban Bí thư tổ chức kiểm tra các tổ chức đảng như vậy là hết sức bình thường, là việc đương nhiên chứ không phải "đòn hiểm" nhằm triệt hạ ai. Thực tế các đoàn kiểm tra đã và đang tiến hành kiểm tra ở rất nhiều tổ chức đảng để nắm tình hình, đánh giá đúng ưu điểm, hạn chế, khuyết điểm (nếu có); hướng dẫn, giải quyết những khó khăn, vướng mắc phát sinh; nhân rộng những mô hình, cách làm sáng tạo, hiệu quả, bảo đảm các tổ chức đảng quán triệt đầy đủ, sâu sắc các chủ trương lớn của Đảng và triển khai thực hiện thống nhất theo đúng mục tiêu, yêu cầu đề ra nhằm tạo sự bứt phá, đưa đất nước phát triển nhanh, bền vững; hoàn toàn không có những đấu đá, tiêu cực như các đối tượng phản động dựng chuyện.   

Việc các thế lực thù địch, phản động cố tình đăng những thông tin, hình ảnh, video clip đã bị cắt, ghép, chỉnh sửa hoặc đăng lại một số sự việc xảy ra từ lâu lên mạng xã hội nhằm bôi xấu cán bộ và chế độ ta cũng là thực trạng rất đáng báo động, bởi không ít người tưởng đó là sự thật, dẫn đến bức xúc và dần "tự diễn biến", "tự chuyển hóa". Thực tế đã có khá nhiều cán bộ bị chúng cắt gọt phát ngôn hoặc đưa hình ảnh, lời nói vào một bối cảnh hoàn toàn khác, khiến mọi người hiểu sai và bất bình. Những trường hợp như vậy rất cần đăng thông tin phản bác kịp thời để nhân dân hiểu rõ âm mưu, thủ đoạn của các đối tượng phản động.

Người Tây Ban Nha có ngạn ngữ nổi tiếng: Chó sủa mặc chó, đoàn lữ hành cứ đi, nhằm khuyên mọi người đừng để ý đến những kẻ phá đám, "chọc gậy bánh xe", cứ tiến theo con đường đúng đắn mà mình đã lựa chọn; sự thật vẫn mãi là sự thật, không ai có thể phủ nhận, xuyên tạc. Thế nhưng, người xưa cũng đúc rút rằng "lộng giả thành chân" (đại ý là: Thông tin sai nhưng nói mãi thì cũng khiến người nghe tin là thật). Các đối tượng bất mãn, phản động, cơ hội chính trị đã và đang triệt để lợi dụng "lộng giả thành chân" nhằm thực hiện những âm mưu thấp hèn, đen tối.

Bởi thế, bên cạnh đẩy mạnh công tác tuyên truyền, nâng cao nhận thức của cán bộ, đảng viên và nhân dân để có khả năng nhận rõ thật-giả, đúng-sai thì chúng ta phải kịp thời đấu tranh, phê phán, phản bác những thông tin sai trái, phản động; cung cấp thông tin chính thống để kẻ xấu không thể xuyên tạc, quy chụp, vu khống nhằm chống phá sự nghiệp cách mạng của Đảng, Nhà nước, nhân dân ta. Đây cần được coi là biện pháp quan trọng hàng đầu trong công tác phòng, chống "tự diễn biến", "tự chuyển hóa", vì nếu chúng ta chỉ bóc gỡ những thông tin sai sự thật mà không kịp thời phản bác, chứng minh cho người dân biết đó là thông tin sai thì các thế lực thù địch lại rêu rao rằng đó là thông tin đúng, chúng ta "sợ sự thật" nên phải tìm cách gỡ bỏ. Như vậy, những người thiếu hiểu biết, nhẹ dạ cả tin sẽ một lần nữa bị "sập bẫy" tin giả của chúng. 

Kịp thời cung cấp thông tin chính thống là cách tốt nhất để định hướng dư luận, chống "lộng giả thành chân", không để các đối tượng phản động, bất mãn, thù địch có cơ hội lợi dụng tung tin "bẩn" chống phá nhằm thúc đẩy "tự diễn biến", "tự chuyển hóa".    

LÂM SƠN - DIỆP ANH

Xây dựng “thế trận lòng dân” trên không gian mạng để bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng

 Xây dựng “thế trận lòng dân” trên không gian mạng để bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng là chủ trương đúng đắn, nhất quán, thể hiện tư duy mới, tầm nhìn chiến lược của Đảng và Nhà nước ta. Để thực hiện chủ trương này một cách hiệu quả, cần kiên trì, kiên quyết, triển khai đồng bộ các giải pháp; có lộ trình cụ thể, tiến hành thận trọng, từng bước, chủ động bổ sung, hoàn thiện cơ chế, chính sách, pháp luật và kịp thời phát hiện, giải quyết khó khăn, vướng mắc ngay từ cơ sở.

Khơi dậy tinh thần yêu nước, lòng tự hào, tự tôn dân tộc, tinh thần cảnh giác, hình thành phong trào hành động cách mạng sâu rộng của toàn Đảng, toàn quân và toàn dân ta trong xây dựng “thế trận lòng dân” trên không gian mạng để bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng. Ảnh: Hà Quốc Thái

Thực hiện chủ trương của Đảng, trong những năm qua, cấp ủy, tổ chức đảng, chính quyền các cấp đã lãnh đạo, chỉ đạo, triển khai nhiều giải pháp về công tác tổ chức, lực lượng, đổi mới nội dung, hình thức, phương pháp tiến hành; chú trọng phát huy tốt vai trò của các tổ chức, lực lượng, nhất là đội ngũ cán bộ, đảng viên và các tầng lớp nhân dân; đề cao vai trò, trách nhiệm của người đứng đầu cấp ủy, chính quyền các cấp trong xây dựng “thế trận lòng dân” trên không gian mạng để bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng. Các cơ quan chức năng đã chủ động làm tốt công tác nghiên cứu chiến lược, nắm bắt, đánh giá, dự báo đúng tình hình, nhất là những vấn đề về âm mưu, thủ đoạn, hoạt động chống phá của các thế lực thù địch; tham mưu, đề xuất với Đảng, Nhà nước nhiều giải pháp có ý nghĩa chiến lược trong thực hiện nhiệm vụ này. Chúng ta đã phát huy sức mạnh tổng hợp của cơ quan báo chí, xuất bản, truyền thông, vận dụng tổng hợp hình thức, phương pháp tuyên truyền, đấu tranh; kết hợp chặt chẽ với đổi mới, nâng cao chất lượng, hiệu quả tuyên truyền miệng, tuyên truyền đối ngoại, tuyên truyền trên internet, mạng xã hội và các kênh truyền thông khác, góp phần bảo vệ vững chắc nền tảng tư tưởng của Đảng; đồng thời, chủ động tăng cường thông tin tích cực đi đôi với phòng ngừa, tích cực đấu tranh phản bác thông tin xấu, độc, sai trái, thù địch trên không gian mạng; kết hợp phòng thủ tích cực, vững chắc với tiến công đáp trả, kịp thời ngăn chặn, xử lý các tình huống trên không gian mạng một cách linh hoạt và hiệu quả, không để bị động, bất ngờ. Đại hội XIII của Đảng khẳng định: “... công tác bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng, đấu tranh phản bác các quan điểm sai trái, thù địch được lãnh đạo, chỉ đạo tập trung, chuyển biến tích cực”⁽¹⁾.

Cùng với đó, Nhà nước đã ban hành, sửa đổi hệ thống pháp luật, cơ chế, chính sách nhằm bảo đảm an toàn, an ninh mạng; đồng thời, nâng cao hiệu lực, hiệu quả việc xây dựng “thế trận lòng dân” trên không gian mạng theo cơ chế Đảng lãnh đạo, Nhà nước thống nhất quản lý, các ban, bộ, ngành trung ương tham mưu, cùng các địa phương tổ chức thực hiện. Đặc biệt, Nhà nước đã kịp thời bổ sung, hoàn thiện hệ thống văn bản quy phạm pháp luật để bảo đảm xử lý nghiêm tổ chức và cá nhân đưa tin sai sự thật, xấu, độc trên không gian mạng. Đảng, Nhà nước, cấp ủy, chính quyền các cấp đã chú trọng khơi dậy lòng yêu nước, tự hào dân tộc, củng cố niềm tin của người dân vào chủ nghĩa Mác - Lê-nin, tư tưởng Hồ Chí Minh; nâng cao ý thức trách nhiệm, trình độ nhận thức, ý chí của người dân; đẩy mạnh toàn diện, đồng bộ, quyết liệt công tác xây dựng, chỉnh đốn Đảng và hệ thống chính trị, mang lại hiệu quả rõ rệt; chăm lo đời sống vật chất, tinh thần của người dân và thường xuyên chú trọng xây dựng khối đại đoàn kết toàn dân tộc, góp phần quy tụ, tập hợp các tầng lớp nhân dân, tạo sự đồng thuận trong nhân dân, củng cố niềm tin của nhân dân đối với đường lối, chủ trương của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước. Đó là nền tảng cơ bản để xây dựng thành công “thế trận lòng dân” trên không gian mạng, góp phần bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng trong tình hình mới.

Tuy nhiên, do nhiều nguyên nhân, cả khách quan và chủ quan, nhiệm vụ xây dựng “thế trận lòng dân” trên không gian mạng để bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng còn có mặt hạn chế: Công tác lãnh đạo, chỉ đạo của một số cấp ủy, chính quyền đối với nhiệm vụ quan trọng này chưa được quan tâm đúng mức, tổ chức thực hiện chưa quyết liệt và chưa hiệu quả. Một số cơ quan, đơn vị, địa phương chưa huy động và phát huy được sức mạnh tổng hợp của cả hệ thống chính trị; vẫn còn không ít cán bộ, đảng viên và người dân thờ ơ, đứng ngoài cuộc, có biểu hiện né tránh, hoặc coi đây chỉ là nhiệm vụ của Đảng, Nhà nước và các cơ quan chức năng. Công tác thông tin, tuyên truyền về một số chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước về xây dựng “thế trận lòng dân” trên không gian mạng chưa thường xuyên, kịp thời, chưa đáp ứng được sự mong đợi của nhân dân. “Công tác đấu tranh phản bác, ngăn chặn các thông tin xấu độc, quan điểm sai trái, thù địch có lúc, có nơi còn bị động, thiếu sắc bén, tính chiến đấu chưa cao; công tác nắm bắt dư luận trước những sự kiện, tình huống bất ngờ còn chưa kịp thời”⁽²⁾. Trước các thủ đoạn, phương thức ngày càng tinh vi, xảo quyệt của các thế lực thù địch chống phá nền tảng tư tưởng của Đảng trên không gian mạng, một bộ phận cán bộ, đảng viên và tầng lớp nhân dân có biểu hiện chủ quan, lơ là, mất cảnh giác; chưa thể hiện tinh thần trách nhiệm, chính kiến khi tham gia mạng xã hội, thiếu ý thức hành động phản bác những luận điệu xuyên tạc chống phá nền tảng tư tưởng của Đảng; thậm chí, một số người còn có biểu hiện lệch lạc về quan điểm trên internet, mạng xã hội, hoặc phụ họa, vô tình tiếp tay cho các thế lực thù địch tán phát các quan điểm sai trái, phản động...

2- Dự báo trong những năm tới, các thế lực thù địch, nhất là số đối tượng phản động, phần tử cơ hội chính trị sẽ tiếp tục triệt để lợi dụng không gian mạng để chống phá nền tảng tư tưởng của Đảng với phương thức, thủ đoạn ngày càng tinh vi, xảo quyệt, trắng trợn hơn. Chúng sử dụng phổ biến nhất là các phương thức liên lạc qua giải pháp cung cấp nội dung, như hình ảnh, tin nhắn, gọi điện cho người dùng (OTT) để lập hội kín, nhóm kín trên không gian mạng, từ đó móc nối, lôi kéo thành viên tham gia. Thông qua các trang mạng xã hội, như Zalo, Facebook, Youtube... các đối tượng này tổ chức các lớp học trực tuyến về cái gọi là “xã hội dân sự”, “dân chủ, nhân quyền”, tuyên truyền về cái gọi là “phương pháp đấu tranh bất bạo động”. Chúng triệt để lợi dụng các diễn đàn trên không gian mạng nhằm tác động, chuyển hóa tư tưởng của một bộ phận cán bộ, đảng viên và quần chúng nhân dân; lợi dụng các sự kiện chính trị, xã hội trong và ngoài nước để bóp méo, xuyên tạc với thủ đoạn hết sức tinh vi, hòng kích động, thúc đẩy các luồng dư luận trái chiều, lôi kéo các tầng lớp nhân dân tham gia, gây áp lực với chính quyền, từ đó thực hiện âm mưu chống phá và lật đổ chế độ... Vì vậy, cuộc đấu tranh bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng trên không gian mạng tiếp tục diễn ra phức tạp và ngày càng quyết liệt; trách nhiệm của toàn Đảng, toàn quân và toàn dân ta trên trận tuyến này cũng sẽ ngày càng nặng nề hơn. Theo đó, xây dựng “thế trận lòng dân” trên không gian mạng để bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng vẫn là một trong những chủ trương lớn, đúng đắn, vừa mang tính cấp bách, vừa mang tính thường xuyên, lâu dài; đòi hỏi toàn Đảng, toàn quân và toàn dân ta tập trung thực hiện tốt một số nhiệm vụ và giải pháp chủ yếu sau:

Một là, tăng cường sự lãnh đạo của Đảng, nâng cao hiệu quả, hiệu lực quản lý của Nhà nước trong xây dựng “thế trận lòng dân” trên không gian mạng.

Đây là vấn đề cơ bản, quan trọng, xuyên suốt để xây dựng thành công “thế trận lòng dân” trên không gian mạng, giữ vai trò định hướng trong bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng; đồng thời, là một trong những nhiệm vụ quan trọng của Đảng, Nhà nước và cả hệ thống chính trị. Cấp ủy, tổ chức đảng, chính quyền, cơ quan, đơn vị, địa phương cần nhận thức rõ xây dựng “thế trận lòng dân” trên không gian mạng để bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng là một nhiệm vụ thường xuyên, lâu dài; từ đó, đề cao vai trò, trách nhiệm trong lãnh đạo, chỉ đạo, hướng dẫn và tổ chức thực hiện.

Cần tiếp tục đổi mới, nâng cao hiệu lực, hiệu quả lãnh đạo, chỉ đạo của cấp ủy, tổ chức đảng; sự quản lý của chính quyền và vai trò trách nhiệm của người đứng đầu cơ quan, đơn vị trong triển khai, tổ chức thực hiện nhiệm vụ xây dựng “thế trận lòng dân” trên không gian mạng để bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng. Tập trung xây dựng, bổ sung, hoàn thiện hệ thống văn bản quy phạm pháp luật, cơ chế, chính sách; kiện toàn tổ chức, bộ máy của các cơ quan quản lý nhà nước về không gian mạng và thực hiện nhiệm vụ xây dựng “thế trận lòng dân” trên không gian mạng. Coi trọng việc thực thi pháp luật về công nghệ thông tin, viễn thông, an toàn thông tin mạng từ Trung ương đến địa phương; xây dựng và hoàn thiện cơ chế trao đổi, chia sẻ thông tin và quy trình phối hợp xử lý thông tin chống phá nền tảng tư tưởng của Đảng trên không gian mạng.

Hai là, đẩy mạnh công tác tuyên truyền, giáo dục, nâng cao nhận thức, trách nhiệm của toàn xã hội và từng người dân đối với nhiệm vụ xây dựng “thế trận lòng dân” trên không gian mạng.

Cấp ủy, chính quyền các cấp, cơ quan, đơn vị cần đẩy mạnh công tác tuyên truyền, giáo dục nâng cao nhận thức của cán bộ, đảng viên và các tầng lớp nhân dân về vị trí, vai trò, tầm quan trọng; cơ sở lý luận, thực tiễn của nhiệm vụ xây dựng “thế trận lòng dân” trên không gian mạng. Tuyên truyền về kết quả đạt được và hạn chế, bất cập; nắm chắc nội dung, yêu cầu, thấy rõ thuận lợi, thời cơ và khó khăn, thách thức đang đặt ra... Trên cơ sở đó, làm cho mọi tổ chức, lực lượng và toàn xã hội nhận thức rõ đây là chủ trương lớn, lâu dài, nhất quán của Đảng và Nhà nước ta; là yêu cầu khách quan để bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng trong điều kiện mới; là nghĩa vụ, trách nhiệm của toàn Đảng, toàn quân, toàn dân và của cả hệ thống chính trị.

Công tác tuyên truyền, giáo dục cần được tiến hành thường xuyên, liên tục, đồng bộ, toàn diện và có chiều sâu; chú trọng đổi mới nội dung, vận dụng linh hoạt, sáng tạo các hình thức, phương pháp tuyên truyền, giáo dục phù hợp với từng đối tượng; gắn với phong trào thi đua yêu nước và các phong trào, cuộc vận động của các cấp, các ngành để thu hút đông đảo mọi người tham gia, tạo ra các hoạt động sôi nổi, có sức lan tỏa mạnh mẽ. Kết hợp chặt chẽ giữa giáo dục thường xuyên với giáo dục chuyên đề gắn với các sự kiện chính trị quan trọng của đất nước. Tận dụng thế mạnh không gian mạng và phát huy vai trò của cơ quan báo chí, xuất bản, truyền thông, đội ngũ giảng viên, báo cáo viên, tuyên truyền viên, các thiết chế văn hóa ở cơ sở để đẩy mạnh công tác tuyên truyền, giáo dục, nâng cao nhận thức của tổ chức đảng, chính quyền, Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, đoàn thể nhân dân, doanh nghiệp và toàn xã hội; xác định rõ và thực hiện tốt nhiệm vụ, trách nhiệm, quyền hạn của cơ quan, tổ chức, cá nhân trong xây dựng “thế trận lòng dân” trên không gian mạng để bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng. 

Ba là, phát huy sức mạnh tổng hợp của các tổ chức, lực lượng trong xây dựng “thế trận lòng dân” trên không gian mạng.

Trước hết, cần nhận thức rõ xây dựng “thế trận lòng dân” trên không gian mạng để bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng là trách nhiệm của các cấp, các ngành, các tổ chức, lực lượng; từ đó, tăng cường phát huy sức mạnh tổng hợp của các tổ chức, lực lượng, trong đó cấp ủy, tổ chức đảng, chính quyền các cấp, đội ngũ cán bộ, đảng viên, nhất là lực lượng tuyên giáo các cấp, lực lượng quân đội và công an đóng vai trò tiên phong, nòng cốt, xung kích đi đầu. Cùng với đó, cần phát huy vai trò của Mặt trận Tổ quốc Việt Nam và các tổ chức chính trị - xã hội các cấp; khơi dậy tinh thần yêu nước, lòng tự hào, tự tôn dân tộc, tinh thần cảnh giác, hình thành phong trào hành động cách mạng sâu rộng của toàn Đảng, toàn quân và toàn dân ta trong xây dựng “thế trận lòng dân” trên không gian mạng để bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng.

Phối hợp chặt chẽ giữa các cấp, các ngành, các cơ quan, đơn vị, giữa Trung ương và địa phương nhằm phát huy sức mạnh tổng hợp của các lực lượng, các “binh chủng” cùng tham gia. Xây dựng và hoàn thiện cơ chế phối hợp chặt chẽ giữa các hoạt động báo chí, xuất bản, phát thanh, truyền hình, văn hóa, văn nghệ...; nâng cao vai trò trách nhiệm của cơ quan thông tấn, báo chí; đồng thời, khai thác ưu thế và phát huy sức mạnh tổng hợp của các công cụ, phương tiện tiến hành công tác tư tưởng - văn hóa của toàn xã hội trong xây dựng “thế trận lòng dân” trên không gian mạng để bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng.

Đặc biệt, cần tổ chức triển khai thực hiện nhiệm vụ này thường xuyên, liên tục và rộng khắp từ Trung ương đến địa phương, ở mọi cấp, mọi ngành, cơ quan, đơn vị. Quan tâm xây dựng các lực lượng chuyên trách, mà nòng cốt là các chuyên gia, nhà khoa học, ban chỉ đạo 35 các cấp, lực lượng đấu tranh trên không gian mạng. Phát huy vai trò, trách nhiệm của các tổ chức chính trị - xã hội, các tổ chức xã hội - nghề nghiệp... cùng tham gia xây dựng “thế trận lòng dân” trên không gian mạng để bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng.

Bốn là, kiên quyết đấu tranh phản bác các quan điểm sai trái, thù địch, bảo vệ vững chắc nền tảng tư tưởng của Đảng trên không gian mạng.

Các cơ quan chức năng cần chủ động nghiên cứu, dự báo, đánh giá và nhận diện đúng bản chất, âm mưu, thủ đoạn, hoạt động chống phá nền tảng tư tưởng của Đảng trên không gian mạng của các thế lực thù địch; đồng thời, thường xuyên quán triệt, thực hiện tốt mục tiêu, nhiệm vụ, quan điểm, phương châm, giải pháp của Đảng, Nhà nước về đấu tranh phòng, chống âm mưu “diễn biến hòa bình”; vạch trần những quan điểm sai trái, thù địch, những luận điệu xuyên tạc, bóp méo sự thật của các thế lực thù địch, phản động, phần tử cơ hội chính trị trên không gian mạng hòng chống phá Đảng, Nhà nước và sự nghiệp cách mạng của nhân dân ta.

Tập trung xây dựng và đề cao tinh thần cảnh giác cách mạng, bồi đắp niềm tin, sự kiên định, vững vàng về chính trị, tư tưởng trong đội ngũ cán bộ, đảng viên và các tầng lớp nhân dân, không để sơ hở khiến các thế lực thù địch lợi dụng kích động. Nâng cao năng lực phòng, chống, “tự đề kháng”, “tự miễn dịch” trong toàn Đảng, toàn quân và toàn dân trước âm mưu, thủ đoạn, hoạt động chống phá của các thế lực thù địch trên không gian mạng; nâng cao trình độ khai thác, sử dụng internet, mạng xã hội một cách hiệu quả, thiết thực và lành mạnh.

Chủ động nắm bắt, đánh giá và dự báo chính xác tình hình tư tưởng, dư luận trong cán bộ, đảng viên, quần chúng nhân dân; chỉ đạo, xử lý kịp thời các vấn đề bức xúc nảy sinh ở từng địa bàn để giữ vững ổn định chính trị - xã hội, không để hình thành các “điểm nóng”, tạo cớ cho các thế lực thù địch chống phá. Chú trọng tới thông tin trái chiều, tăng cường đối thoại, lắng nghe thông tin từ cơ sở. Thường xuyên lãnh đạo, quản lý, nắm chắc và phát huy sức mạnh tổng hợp của hệ thống thông tin đại chúng, kịp thời cung cấp thông tin, định hướng nhận thức, tư tưởng cho cán bộ, đảng viên và các tầng lớp nhân dân, tạo dư luận tích cực và đồng thuận trong xã hội, lấy cái đẹp dẹp cái xấu; đấu tranh phê phán các quan điểm sai trái, thù địch trên không gian mạng theo hướng chủ động, có tính thuyết phục cao, hấp dẫn. Tăng cường công tác tổng kết thực tiễn, nghiên cứu lý luận, làm sáng tỏ hơn nữa cơ sở khoa học và thực tiễn của chủ nghĩa Mác - Lê-nin, tư tưởng Hồ Chí Minh; con đường đi lên chủ nghĩa xã hội ở nước ta; vị trí, vai trò lãnh đạo của Đảng... Xây dựng các luận cứ, luận điểm mang tính khoa học, sắc bén, thuyết phục trong đấu tranh tư tưởng, lý luận. 

Năm là, thường xuyên làm tốt công tác sơ kết, tổng kết, rút kinh nghiệm trong xây dựng “thế trận lòng dân” trên không gian mạng.

Thực tiễn, kinh nghiệm tổ chức hoạt động này trong những năm qua cho thấy: Cấp ủy, tổ chức đảng, chính quyền, cơ quan, đơn vị, địa phương nào làm tốt công tác sơ kết, tổng kết, rút kinh nghiệm thì việc xây dựng “thế trận lòng dân” trên không gian mạng để bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng ở nơi đó có được hiệu quả thiết thực. Ngược lại, nơi nào làm không tốt thì có nhiều hạn chế, yếu kém.

Để phát huy ưu điểm và khắc phục kịp thời những hạn chế, yếu kém, một mặt, các cấp ủy, tổ chức đảng, chính quyền, cơ quan, đơn vị, địa phương cần coi trọng làm tốt công tác sơ kết, tổng kết, rút kinh nghiệm, đánh giá đúng ưu điểm cũng như hạn chế, khuyết điểm và chỉ rõ nguyên nhân của khó khăn, vướng mắc, bất cập trong quá trình tổ chức thực hiện; phát hiện tập thể, cá nhân và những nơi làm tốt, có cách làm tốt, mô hình hay, sáng tạo, hiệu quả nhằm kịp thời biểu dương, phổ biến, nhân rộng trên phạm vi cả nước để tổ chức, cơ quan, đơn vị, địa phương và mọi người học tập, làm theo; mặt khác, kiên quyết chấn chỉnh, nhắc nhở tập thể, cá nhân có nhận thức lệch lạc, có khuyết điểm và biểu hiện vi phạm các quy định, hướng dẫn, hoặc những nơi làm chưa tốt, hiệu quả chưa cao, chưa tạo thành phong trào rộng khắp trong mỗi tổ chức, cơ quan, đơn vị, địa phương. Cấp ủy, chính quyền các cấp cần đề cao vai trò, trách nhiệm trong lãnh đạo, chỉ đạo, hướng dẫn và tổ chức thực hiện công tác sơ kết, tổng kết, rút kinh nghiệm. Tuyệt đối tránh những biểu hiện hình thức, làm qua loa, đại khái; đồng thời, qua sơ kết, tổng kết phải đúc rút thành những bài học kinh nghiệm quý để tiếp tục vận dụng vào công tác lãnh đạo, chỉ đạo, điều hành, hướng dẫn và tổ chức thực hiện ở các cấp, tạo chuyển biến mạnh mẽ về nhận thức và hành động của cấp ủy, tổ chức đảng, chính quyền, cơ quan, đơn vị, địa phương và từng cá nhân trong xây dựng “thế trận lòng dân” trên không gian mạng để bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng.

Thực hiện tốt những nhiệm vụ và giải pháp nói trên là trách nhiệm của toàn Đảng, toàn quân và toàn dân ta, của cả hệ thống chính trị, mà trước hết và chủ yếu là của cấp ủy, tổ chức đảng, chính quyền, cơ quan, đơn vị, địa phương và của đội ngũ cán bộ, đảng viên, nhất là người đứng đầu.

Trung tướng NGUYỄN VĂN GẤU, Ủy viên Trung ương Đảng, Ủy viên Quân ủy Trung ương, Phó Chủ nhiệm Tổng cục Chính trị Quân đội nhân dân Việt Nam

Bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng trên trên không gian mạng

Việc bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng trên trên không gian mạng là “mặt trận không tiếng súng”, là trách nhiệm của cán bộ, đảng viên và mỗi người dân. Nhận diện và phê phán luận điệu sai trái trên mạng xã hội hiện nay đang là vấn đề cấp bách được đặt ra.

Các thế lực thù địch lợi dụng mạng xã hội để tung những tin xuyên tạc, không đúng sự thật về Đảng, Nhà nước ta (Ảnh minh họa: TL)

Mạng xã hội đang được phổ biến rộng rãi hơn bao giờ hết, được xem như một kênh cung cấp thông tin đa chiều, nhanh nhạy và liên tục. Việc tiếp cận các thông tin cũng trở nên dễ dàng hơn. Ai cũng có thể truy cập hoặc đưa các thông tin lên mạng xã hội một cách dễ dàng. Mạng xã hội ngày càng có tác động không nhỏ đến mọi mặt của đời sống xã hội, bao gồm cả những tác động tích cực và cả tiêu cực. Qua đó, các nhóm phần tử xấu có thể lợi dụng để kích động, lôi kéo người dân tham gia vào các hoạt động chống phá Đảng và Nhà nước ta, cũng như làm lệch lạc nhận thức của người truy cập khi họ chưa đủ bản lĩnh, hiểu biết để “bảo vệ” mình và “phản bác” lại những luận điệu sai trái đó. Việc bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng trên trên không gian mạng là “mặt trận không tiếng súng”, là trách nhiệm của cán bộ, đảng viên và mỗi người dân. Nhận diện và phê phán luận điệu sai trái trên mạng xã hội hiện nay đang là vấn đề cấp bách được đặt ra.

Cùng với sự phát triển của khoa học công nghệ, Internet, mạng xã hội (MXH) đang là phương tiện truyền thông phổ biến được nhiều người ưa thích và sử dụng. Mạng xã hội đã góp phần quan trọng trong việc tuyên truyền, triển khai đường lối, chính sách của Đảng và Nhà nước và có ảnh hưởng sâu rộng tới đời sống chính trị. Tuy nhiên, mạng xã hội cũng đã và đang trở thành phương tiện hàng đầu để các thế lực thù địch tiến hành phá hoại nền tảng tư tưởng của Đảng, chống phá công cuộc xây dựng chủ nghĩa xã hội ở Việt Nam. 

Nhận diện và phê phán các biểu hiện lệch chuẩn trên mạng xã hội

Chuẩn mực được hiểu là những phép tắc, qui ước chung trong đó con người phải tuân theo trong quá trình giao tiếp, ứng xử trong đời sống xã hội. Chuẩn mực xã hội là hệ thống các quy tắc, yêu cầu, đòi hỏi của xã hội đối với mỗi cá nhân hay nhóm xã hội, trong đó xác định ít nhiều sự chính xác về tính chất, mức độ, phạm vi, giới hạn của cái có thể, cái được phép, cái không được phép hay cái bắt buộc phải thực hiện trong hành vi xã hội của mỗi người, nhằm củng cố, đảm bảo sự ổn định xã hội, giữ gìn trật tự, kỷ cương, an toàn xã hội”

Lệch chuẩn, theo Từ điển tiếng Việt (Hoàng Phê chủ biên) là những hành vi đi chệch với sự mong đợi của số đông, hay sự vi phạm các chuẩn mực xã hội. Lệch chuẩn” là một hiện tượng xã hội thường thấy ở trong đời sống xã hội từ xưa đến nay và chúng thường tồn tại song song với sự tuân thủ các chuẩn mực. Hành vi lệch chuẩn mực xã hội là hành vi lệch khỏi các quy tắc, chuẩn mực của nhóm hay của xã hội. Mọi sự “lệch chuẩn” đều làm kìm hãm sự phát triển tiến bộ của xã hội. 

Mạng xã hội (social network) là hệ thống thông tin cung cấp cho cộng đồng người sử dụng mạng các dịch vụ lưu trữ, cung cấp, sử dụng, tìm kiếm, chia sẻ và trao đổi thông tin với nhau, bao gồm dịch vụ tạo trang thông tin điện tử cá nhân, diễn đàn (forum), trò chuyện (chat) trực tuyến, chia sẻ âm thanh, hình ảnh và các hình thức dịch vụ tương tự khác. Mạng xã hội hiểu một cách đơn giản là hệ thống (mạng lưới) giúp con người kết nối với những người khác. Hiện nay, tại Việt Nam phổ biến có các mạng gồm: Facebook, Zalo, Instagram, Twitter, Youtube…

Hành vi lệch chuẩn trên mạng xã hội có thể được hiểu là các hoạt động hoặc hành vi mà không tuân thủ các chuẩn mực, giá trị hoặc quy tắc đạo đức thông thường trong môi trường trực tuyến trên các mạng xã hội. Đây là các hành vi mà có thể gây ra sự mất cân bằng, ảnh hưởng tiêu cực hoặc phản đối từ phía cộng đồng mạng.

Các hành vi lệch chuẩn trên mạng xã hội thường xuất hiện ở một số đối tượng nhất định. Đầu tiên, thanh thiếu niên là nhóm dễ bị ảnh hưởng nhất do tính tò mò, thiếu kinh nghiệm và mong muốn thể hiện bản thân. Họ thường tham gia vào các hành vi như bắt nạt trực tuyến, chia sẻ thông tin sai lệch hoặc nội dung không phù hợp để được nổi tiếng hay nhận được sự chú ý, điều nay thể hiện qua số lượt xem (view), chia sẻ (share), tương tác, bày tỏ thái độ (like, love), bình luận (comment) trên mạng xã hội. Tiếp theo, một số người dùng ẩn danh hoặc sử dụng tài khoản giả mạo để tránh trách nhiệm, từ đó có thể dễ dàng thực hiện các hành vi quấy rối, lừa đảo hoặc phát tán tin giả. Ngoài ra, các cá nhân hoặc nhóm có mục đích xấu, như các tội phạm mạng, cũng lợi dụng mạng xã hội để thực hiện hành vi lừa đảo, phát tán phần mềm độc hại hoặc tiến hành các hoạt động bất hợp pháp khác. Thậm chí nghiêm trọng hơn đó là những đối tượng phản động cùng móc nối với các đối tượng bất mãn chế độ lợi dụng không gian mạng để cố tình chống phá Đảng và Nhà nước. Các hành vi này không chỉ gây hại cho nạn nhân trực tiếp mà còn làm suy giảm tính an toàn và tin cậy của môi trường mạng xã hội, ảnh hưởng tới niềm tin của người dân vào sự lãnh đạo của Đảng và sự quản lý của Nhà nước. 

Hiện nay, việc sử dụng mạng xã hội tại Việt Nam đang gia tăng mạnh mẽ, với tỷ lệ người dùng internet và mạng xã hội đạt mức cao. Người dân Việt Nam, từ thanh thiếu niên đến người lớn, sử dụng mạng xã hội hàng ngày để giao tiếp, học tập, giải trí và cập nhật tin tức. Đánh giá mức độ, thói quen sử dụng mạng xã hội của người Việt Nam, theo số liệu báo cáo về thị trường Digital Việt Nam 2023 từ Datareportal, Việt Nam hiện có khoảng 77,93 triệu người dùng Internet. Trong số đó, có tới 70 triệu người đã sử dụng ít nhất một nền tảng mạng xã hội trong năm vừa qua - tương đương với 89,8% người dùng internet và 71,0% tổng dân số Việt nam.

Theo nghiên cứu về người dùng mạng xã hội tại Việt Nam: Về độ tuổi: Phần lớn là người dùng mạng xã hội tại Việt Nam ở trong độ tuổi từ 18 tuổi trở lên, với khoảng 64,4 triệu người tương đương 89%. Thế hệ Y (25-34) tuổi là nhóm đối tượng đông nhất trên mạng xã hội với khoảng (42% người tham gia khảo sát), tiếp đó là thế hệ X (29%) và thế hệ Z (20%). Về giới tính: Tỷ lệ giới tính tương đối ngang bằng với 50,6% là nữ, 49,4% là nam. 96% người dùng internet ở các thành phố lớn tại Việt Nam như Hà Nội, TP.HCM, Đà Nẵng,... đều truy cập vào mạng xã hội hằng ngày. Thời gian sử dụng mạng xã hội: 63 phút/ngày. Theo công bố của DataReportal cho thấy một người trưởng thành sẽ 'tiêu' mất hơn 17 năm cuộc đời cho việc sử dụng Internet, hay 'dán mắt vào màn hình'. Cũng theo thống kê Vietnam Digital Report 2023, top 5 trang mạng xã hội được sử dụng nhiều nhất tại Việt Nam hiện nay bao gồm: Facebook (91.6%), Zalo (90.1%), TikTok (77.5%), Facebook Messenger (77%), Instagram (55.4%). Trong đó, Zalo là nền tảng duy nhất đến từ doanh nghiệp nội địa Việt Nam.

Mạng xã hội mang lại nhiều tác động tích cực đối với đời sống xã hội. Trước hết, nó tạo ra một nền tảng giao tiếp toàn cầu, giúp kết nối mọi người bất kể khoảng cách địa lý, từ đó thúc đẩy sự hiểu biết và hợp tác quốc tế. Bên cạnh đó, mạng xã hội là công cụ hiệu quả trong việc lan truyền thông tin và kiến thức một cách nhanh chóng và rộng rãi, góp phần nâng cao nhận thức cộng đồng về các vấn đề quan trọng như môi trường, y tế và giáo dục. Hơn nữa, mạng xã hội hỗ trợ sự phát triển cá nhân và nghề nghiệp bằng cách cung cấp cơ hội học hỏi, trao đổi kinh nghiệm và xây dựng mạng lưới chuyên nghiệp. Cuối cùng, nó còn đóng vai trò quan trọng trong việc thúc đẩy các hoạt động từ thiện và hỗ trợ cộng đồng, thông qua việc tổ chức các chiến dịch gây quỹ và cứu trợ nhanh chóng, kịp thời.

Tuy nhiên, mạng xã hội cũng có những tác động tiêu cực đáng kể đối với đời sống xã hội. Trước hết, việc sử dụng mạng xã hội quá mức có thể dẫn đến nghiện, làm giảm hiệu quả công việc và học tập. Ngoài ra, mạng xã hội thường xuyên là môi trường phát tán thông tin sai lệch hoặc thiếu kiểm chứng, góp phần gây hoang mang và hiểu lầm trong cộng đồng. Tác động tiêu cực khác bao gồm sự gia tăng của hành vi bắt nạt trực tuyến, gây tổn thương tâm lý cho người dùng, đặc biệt là giới trẻ. Hơn nữa, mạng xã hội có thể làm suy yếu mối quan hệ trực tiếp giữa con người, khi mà sự tương tác ảo thay thế cho giao tiếp mặt đối mặt. Cuối cùng, việc chia sẻ quá nhiều thông tin cá nhân trên mạng xã hội còn tiềm ẩn nguy cơ về bảo mật và quyền riêng tư. Đặc biệt, vì sự phát triển của mạng xã hội, hiện nay, nhiều đối tượng lợi dụng mạng xã hội để kích động bạo lực, đưa thông tin sai sự thật, lừa đảo chiếm đoạt tài sản… diễn ra khá phổ biến, gây hoang mang cho dư luận, ảnh hưởng lớn đến tình hình an ninh, trật tự lôi kéo, kích động người dân có những phát ngôn, nhận thức, hành vi lệch chuẩn, chống phá, phản bác nền tảng  tư tưởng đúng đắn của Đảng Cộng sản Việt Nam.

Bất cứ một tập thể, một xã hội nào ở mỗi quốc gia đều xây dựng những chuẩn mực nhất định buộc cá nhân, tổ chức tuân thủ ứng xử phù hợp, đúng đắn để giữ gìn ổn định, phát triển đất nước. Bộ Thông tin và Truyền thông đã có Quyết định số 874/QĐ-BTTTT về việc ban hành Bộ Quy tắc ứng xử trên mạng xã hội. Bộ Quy tắc hướng đến xây dựng chuẩn mực đạo đức về hành vi ứng xử trên mạng xã hội, giáo dục ý thức, tạo thói quen tích cực trong các hành vi ứng xử của người dùng trên mạng xã hội, góp phần xây dựng môi trường mạng an toàn, lành mạnh tại Việt Nam, phù hợp với các điều ước quốc tế mà Việt Nam đã và đang tham gia. Điều 4 Bộ Quy tắc ứng xử trên mạng xã hội quy định: chia sẻ những thông tin có nguồn chính thống, đáng tin cậy; có các hành vi, ứng xử phù hợp với những giá trị đạo đức, văn hóa, truyền thống của dân tộc Việt Nam; không sử dụng từ ngữ gây thù hận, kích động bạo lực, phân biệt vùng miền, giới tính, tôn giáo; không đăng tải những nội dung vi phạm pháp luật, các thông tin xúc phạm danh dự, nhân phẩm ảnh hưởng đến quyền và lợi ích hợp pháp của các tổ chức, cá nhân khác; sử dụng ngôn ngữ phản cảm, vi phạm thuần phong mĩ tục; tung tin giả, tin sai sự thật; quảng cáo, kinh doanh dịch vụ trái phép... gây bức xúc trong dư luận xã hội, ảnh hưởng đến trật tự an toàn xã hội; khuyến khích sử dụng mạng xã hội để tuyên truyền, quảng bá về đất nước -con người, văn hóa tốt  đẹp của Việt Nam.

Khoản 1 Điều 5 Nghị định 72/2013/NĐ-CP quy định những hành vi lợi dụng việc cung cấp, sử dụng dịch vụ Internet và thông tin trên mạng sẽ bị cấm khi bị xác định nhằm mục đích: (1) chống lại Nhà nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam; gây phương hại đến an ninh quốc gia, trật tự an toàn xã hội; phá hoại khối đại đoàn kết dân tộc; tuyên truyền chiến tranh, khủng bố; gây hận thù, mâu thuẫn giữa các dân tộc, sắc tộc, tôn giáo; (2) tuyên truyền, kích động bạo lực, dâm ô, đồi trụy, tội ác, tệ nạn xã hội, mê tín dị đoan, phá hoại thuần phong, mỹ tục của dân tộc; (3) tiết lộ bí mật nhà nước, bí mật quân sự, an ninh, kinh tế, đối ngoại và những bí mật khác do pháp Luật quy định; (4) đưa thông tin xuyên tạc, vu khống, xúc phạm uy tín của tổ chức, danh dự và nhân phẩm của cá nhân; (5) quảng cáo, tuyên truyền, mua bán hàng hóa, dịch vụ bị cấm; truyền bá tác phẩm báo chí, văn học, nghệ thuật, xuất bản phẩm bị cấm; (6) giả mạo tổ chức, cá nhân và phát tán thông tin giả mạo, thông tin sai sự thật xâm hại đến quyền và lợi ích hợp pháp của tổ chức, cá nhân.

Hành vi lệch chuẩn không thể quy vào một hành động mà là một hệ thống những hành động: hoạt động, cách ứng xử của con người, lối sống”.  Mọi hành vi sai lệch chuẩn mực xã hội đều bị phê phán vì nó phá vỡ trật tự xã hội. 

Để xác định một hành vi có lệch chuẩn hay không phải xác định được mức độ phù hợp giữa hành vi của cá nhân với các quy tắc xã hội được định ra. Việc xác định này chịu ảnh hưởng nhiều từ yếu tố văn hóa, xã hội đặt trong từng giai đoạn lịch sử nhất định.

Hiện nay một số phương pháp phổ biến có thể được sử dụng để nhận diện biểu hiện lệch lạc và lệch chuẩn trên không gian mạng và trong xã hội như: (1) sử dụng công nghệ và các công cụ phân tích dữ liệu để quét, thu thập và phân tích thông tin trên mạng xã hội, diễn đàn trực tuyến và các trang web. Phân tích này có thể bao gồm phân tích từ khóa, phân tích ngôn ngữ tự nhiên và phân tích đồ thị mạng; (2)theo dõi hoạt động trực tuyến trên các nền tảng mạng xã hội và diễn đàn trực tuyến để nhận diện các dấu hiệu của biểu hiện lệch chuẩn; (3) tiến hành phỏng vấn và khảo sát nhằm thu thập thông tin từ cộng đồng hoặc nhóm mục tiêu về những biểu hiện lệch chuẩn mà họ đã gặp phải trực tuyến hoặc trong cuộc sống hàng ngày; (4) quan sát và đánh giá để nhận diện các biểu hiện lệch chuẩn; (5) xác minh và kiểm tra thông tin từ các nguồn đáng tin cậy để đối chiếu với thông tin được chia sẻ trên mạng xã hội và trong xã hội. Kết hợp các phương pháp này có thể giúp xác định và nhận diện các biểu hiện lệch chuẩn hiệu quả, từ đó đưa ra các biện pháp phòng ngừa và xử lý phù hợp.

Với sự phát triển của các mạng xã hội như hiện nay, các biểu hiện lệch chuẩn có thể đe dọa nền tảng tư tưởng của Đảng Cộng sản Việt Nam theo nhiều cách khác nhau. Một số biểu hiện lệch chuẩn trên mạng xã hội có thể đe dọa nền tảng tư tưởng của Đảng:

Phát tán tin tức giả mạo và thông tin sai lệch

Sự lan truyền của tin tức giả gây hiểu lầm và làm mất niềm tin vào Đảng và Nhà nước. Trên không gian mạng những thông tin sai sự thật được cố ý đăng tải, lan truyền nhằm mục đích không chính đáng, gây hiểu lầm cho người đọc, người xem. Hoặc đó là những thông tin có một phần sự thật nhưng không hoàn toàn chính xác do không được kiểm chứng, xác minh hay bị phóng đại, suy diễn, làm thay đổi bản chất của sự việc, thường xuất hiện dưới dạng tin tức và được lan truyền chủ yếu trên mạng xã hội.

Trên thực tế, thông tin sai sự thật được chia ra các loại: (1) thông tin sai sự thật và được cố tình tạo ra để gây hại cho một người, nhóm xã hội, tổ chức hoặc quốc gia ví dụ: trước mỗi kỳ bầu cử,bỏ phiếu tin giả cũng thường xuất hiện nhằm gây nhiễu loạn thông tin các vấn đề về công tác nhân sự, tác động đến tâm lý cử tri, gây ảnh hưởng tới kết quả bầu cử, bỏ phiếu tín nhiệm cán bộ cấp cao...; (2) thông tin sai sự thật, nhưng không được tạo ra với mục đích gây hại ; (3) thông tin dựa trên sự thật có thật, nhưng bị thao túng để gây hại cho một người, tổ chức hoặc quốc gia.

Tuyên truyền kỳ thị và phân biệt đối xử

Việc sử dụng mạng xã hội để tuyên truyền kỳ thị, phân biệt đối xử dựa trên giới tính, tôn giáo, sắc tộc hoặc quan điểm chính trị đang trở thành một vấn đề nghiêm trọng trong xã hội hiện đại. Các hành vi này không chỉ gây tổn thương về mặt tâm lý cho những người bị kỳ thị mà còn làm gia tăng sự chia rẽ trong cộng đồng. Thông qua các nền tảng mạng xã hội, những nội dung mang tính phân biệt và kỳ thị được lan truyền nhanh chóng, thu hút sự chú ý và tham gia của nhiều người dùng. Hành vi này không chỉ phản ánh sự thiếu hiểu biết và thiếu văn hóa của một số cá nhân mà còn có thể bị lợi dụng bởi các thế lực xấu nhằm gây bất ổn xã hội. 

Các thế lực thù địch, phản động, cơ hội chính trị gia tăng hoạt động tuyên truyền chống phá nền tảng tư tưởng của Đảng, bôi nhọ, nói xấu cán bộ lãnh đạo Đảng, Nhà nước, tuyên truyền chống phá Đại hội XIII của Đảng. Chúng tiếp tục tấn công vào nền tảng tư tưởng của Đảng, cho rằng các thách thức đối với Đảng tại Đại hội XIII là “quyền lực có xu thế biến thành lạm quyền và tham nhũng, không thể chữa trị vì Đảng Cộng sản tuyệt đối độc quyền”. Đưa ra yêu cầu đề nghị Đại hội XIII cần thông qua nghị quyết cam kết trình Quốc hội về dự luật đảng phái chính trị để làm cơ sở tiến tới “đa nguyên, đa đảng”, phù hợp với nguyện vọng của nhân dân. Các thế lực thù địch còn ra sức rêu rao: “Đa nguyên chính trị, đa đảng đối lập là điều kiện cần thiết để thực thi dân chủ ở Việt Nam”. Thực chất đây là những luận điệu phản động, sai trái, bịa đặt nhằm phủ nhận vai trò lãnh đạo của Đảng Cộng sản Việt Nam. Chúng thiết lập các website, facebook, youtube, mở các “diễn đàn”, “câu lạc bộ”… phát tán các thông tin, tài liệu, hình ảnh, video clip có nội dung xấu độc để chống phá; đăng tải thông tin thật giả lẫn lộn để đả kích, phủ nhận truyền thống cách mạng, bản chất cách mạng cao đẹp của lực lượng vũ trang. 

Sử dụng mạng xã hội để làm băng hoại các giá trị truyền thống đẹp đẽ của dân tộc trong lòng cộng đồng đặc biệt là thế hệ trẻ, đi ngược lại với định hướng giáo dục của đất nước. Với sự phổ biến của mạng xã hội, đặc biệt đối với thanh thiếu niên, vấn đề hành vi lệch chuẩn trở nên nguy hiểm hơn bao giờ hết. Đặc biệt, những người ở độ tuổi thanh thiếu niên đang trong giai đoạn khám phá thế giới, khẳng định bản thân nhưng lại chưa trưởng thành về nhận thức có thể dễ dàng dẫn đến việc sa vào hành vi lệch lạc. Hành vi lệch chuẩn trong giới trẻ có nguồn gốc từ nhiều yếu tố, trong đó có sự ảnh hưởng mạnh mẽ từ các "thần tượng". Thường xuyên mô phỏng và theo đuổi những hành vi đối lập với chuẩn mực xã hội, họ không cần quan tâm đến tính đúng đắn mà chỉ mong muốn thu hút sự chú ý và nổi tiếng bằng mọi cách. Tư tưởng lệch lạc từ mạng xã hội dẫn tới một bộ phận thanh thiếu niên hiện nay có lối sống vị kỉ, coi trọng giá trị vật chất hơn giá trị tinh thần, thích sống hưởng thụ nhiều người kiềm tiền bằng việc đưa ra những phát ngôn gây sốc, những hành vi kì quái …để câu like, câu view trên Facebook, Tiktok...  họ cũng dễ dao động trước hoàn cảnh, thiếu kiềm chế, dễ nản chí khi gặp khó khăn dễ sa vào các tệ nạn xã hội.

Biểu hiện lệch chuẩn trên mạng xã hội (MXH) có ảnh hưởng sâu rộng và phức tạp đến nền tảng tư tưởng và giá trị cốt lõi của xã hội, làm xói mòn niềm tin của người dân vào các nguồn thông tin chính thống và làm suy giảm sự thật khách quan, dẫn đến sự phân hóa và chia rẽ trong xã hội; mạng xã hội có thể khuyến khích và lan truyền các hành vi tiêu cực và lệch chuẩn, chẳng hạn như bắt nạt trực tuyến, phát ngôn thù địch, và hành vi thiếu tôn trọng chính sự ẩn danh và khoảng cách vật lý trên mạng xã hội khiến người dùng dễ dàng thực hiện những hành vi mà họ có thể không làm trong đời sống thực. Mạng xã hội thúc đẩy sự phát triển nhanh chóng của các xu hướng và quan niệm mới, có thể làm mờ nhạt và suy giảm những giá trị truyền thống. Việc này có thể dẫn đến sự mất cân bằng trong việc bảo tồn và phát huy các giá trị văn hóa, đạo đức đã được hình thành qua nhiều thế hệ. Mạng xã hội có thể tạo ra các "buồng vọng" (echo chambers) và "bong bóng lọc" (filter bubbles), nơi mà người dùng chỉ tiếp xúc với những quan điểm và thông tin tương đồng với họ. Điều này dẫn đến sự phân cực mạnh mẽ và cực đoan hóa, khi mà các nhóm có quan điểm khác nhau ngày càng xa rời và không còn khả năng đối thoại, làm suy yếu sự đoàn kết xã hội. Các biểu hiện lệch chuẩn trên mạng xã hội có thể ảnh hưởng đến các quá trình chính trị và xã hội, chẳng hạn như tác động đến bầu cử, làm lệch hướng công luận và gây ra các phong trào xã hội bất ổn. Việc sử dụng mạng xã hội để thao túng thông tin và tạo ra các chiến dịch thù địch có thể đe dọa nền dân chủ và ổn định xã hội.

Đấu tranh, ngăn chặn, xử lý thông tin xấu, độc, bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng trên không gian mạng

Để giảm thiểu tác động này, cần có sự hợp tác từ các bên liên quan, bao gồm chính phủ, các công ty công nghệ, và người dùng, trong việc xây dựng và thực thi các chính sách và biện pháp kiểm soát phù hợp, cũng như tăng cường giáo dục và nâng cao nhận thức về tác động của mạng xã hội. Để tiếp tục thực hiện tốt công tác bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng, đấu tranh, ngăn chặn, xử lý thông tin xấu, độc trên không gian mạng, cần tiếp tục thực hiện tốt các nội dung sau đây: 

Một là, thực hiện tốt công tác tuyên truyền, nâng cao nhận thức cho cán bộ, đảng viên và Nhân dân, nhất là thế hệ trẻ về ý nghĩa, tầm quan trọng của bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng, đấu tranh phản bác các quan điểm sai trái, thù địch. Triển khai thực hiện Bộ quy tắc ứng xử trên mạng xã hội; Cẩm nang phòng, chống tin giả, tin sai sự thật trên không gian mạng; Chấp hành tốt Luật An ninh mạng; Luật An toàn thông tin mạng; Nghị định số 72/2013/NĐ-CP và Nghị định số 27/2018/NĐ-CP về quản lý, cung cấp, sử dụng dịch vụ Internet và thông tin trên mạng và văn bản khác có liên quan để tránh bị vi phạm, hay vô tình bị lợi dụng, tiếp tay cho những thế lực thù địch. Kiên quyết đấu tranh phản bác các quan điểm sai trái, những luận điệu xuyên tạc, thủ đoạn diễn biến hòa bình, phá hoại của một số thế lực thù địch trên mặt trận tư tưởng, lý luận; chủ yếu qua đấu tranh trên Internet, mạng xã hội, bảo vệ Đảng, bảo vệ chế độ. Nêu cao tính gương mẫu của đảng viên, cán bộ, công chức, viên chức trong sử dụng Internet, mạng xã hội, nhất là đối với cán bộ lãnh đạo; phải tuân thủ kỷ luật phát ngôn, không sử dụng mạng xã hội để khai thác, tuyên truyền các thông tin chưa được kiểm chứng, phiến diện, một chiều ảnh hưởng đến hoạt động công vụ. Và hơn hết, cán bộ, đảng viên phải là những người gương mẫu đi đầu trong việc học tập, tuyên truyền cũng như thực hiện.

Hai là, chủ động định hướng dư luận. Nghị quyết số 35-NQ/TƯ ngày 22-10-2018 về tăng cường bảo vệ nền tảng tư tưởng của Ðảng, đấu tranh phản bác các quan điểm sai trái, thù địch trong tình hình mới nhấn mạnh bảo vệ nền tảng tư tưởng của Ðảng là nội dung cơ bản, hệ trọng, sống còn của công tác xây dựng, chỉnh đốn Ðảng... Nghị quyết cũng chỉ rõ việc phải đổi mới nội dung, phương thức, nâng cao chất lượng và hiệu quả tuyên truyền chính trị; đấu tranh phản bác các quan điểm sai trái, thù địch theo hướng chủ động, có tính thuyết phục cao, hấp dẫn; tăng cường thông tin tích cực đi đôi với ngăn chặn có hiệu quả, xử lý, xóa bỏ thông tin xấu độc trên internet, mạng xã hội... 

Ba là, các cơ quan tổ chức nhà nước xây dựng hệ thống thông tin, trang tin điện tử, fanpage trên mạng xã hội để cộng đồng có nguồn tiếp cận thông tin chính thống. Thông qua các trang tin, tài khoản MXH để đăng tải, chia sẻ những thông tin tích cực, thông tin tốt, phản bác mạnh mẽ các quan điểm sai trái, thù địch. Ngoài ra, cần phải đa dạng hóa các hình thức, cách thức lan tỏa thông tin tích cực một cách sinh động, phù hợp với tâm lý công chúng và nền tảng truyền thông đa phương tiện hiện nay.

Bốn là, tăng cường kỹ năng số cho cộng đồng để mọi người dân tự nâng cao nhận thức và đưa ra một số chuẩn mực, giá trị cốt lõi khi tham gia mạng xã hội, không đăng tải những nội dung vi phạm pháp luật, các thông tin nhằm mục đích xúc phạm danh dự, nhân phẩm ảnh hưởng đến quyền và lợi ích hợp pháp của các tổ chức, cá nhân khác; sử dụng ngôn ngữ phản cảm, vi phạm thuần phong mỹ tục; tung tin giả, tin sai sự thật; quảng cáo, kinh doanh dịch vụ trái phép và các hành vi vi phạm khác gây ảnh hưởng xấu đến trật tự an toàn xã hội.

Năm là, tăng cường năng lực cho các lực lượng tham gia quản lý nội dung trên mạng xã hội, phòng, chống vi phạm pháp luật trên mạng xã hội từ Trung ương xuống địa phương đủ về số lượng và bảo đảm chất lượng, trình độ chuyên môn nghiệp vụ; lựa chọn người có chuyên môn, kỹ thuật cao để theo dõi hoạt động phòng, chống các hành vi vi phạm pháp luật trên mạng. Đầu tư trang thiết bị công nghệ và áp dụng các biện pháp kĩ thuật để giúp các cơ quan chức năng giám sát thông tin trên không gian mạng một cách tự động, toàn diện, kịp thời. Nâng cấp hệ thống kiểm duyệt và triển khai phần mềm chặn lọc, phát hiện, thu thập, xử lý hành vi vi phạm phạm trên môi trường mạng để có thể rà quét được các hình ảnh, video; triển khai hệ thống cảnh báo, chặn lọc các truy cập thông tin sai phạm từ người dùng.

Bùi Thái Hà