ĐIỀU THỦ TƯỚNG LÝ HIỂN LONG KHÔNG NGỜ TỚI

Vào cuối tháng 5 vừa qua, khi viết dòng trạng thái chia buồn trước sự ra đi của cựu Thủ tướng Thái Lan Prem Tinsulanonda (nguyên là tướng quân đội Thái Lan) trên mạng xã hội, Thủ tướng Singapore Lý Hiển Long đã có những nhận định mang tính chủ quan, phiến diện khi cho rằng việc quân tình nguyện Việt Nam giúp nhân dân Campuchia là "can thiệp quân sự", là "xâm lược Campuchia"… Trước đó, quan điểm này cũng được ông thể hiện tại một phát biểu trong khuôn khổ Đối thoại Shangri-la 2019. Không chỉ xúc phạm Việt Nam, xuyên tạc lịch sử, phát biểu của ông Lý Hiển Long còn phủ nhận tính chính danh của chính quyền dân chủ Campuchia Heng Samrin vào thập niên 1980, chia rẽ đoàn kết Asian, kích động chủ nghĩa dân tộc hẹp hòi. Là một nhà lãnh đạo của Singapore, là một chính trị gia lão luyện, có lẽ Thủ tướng Lý Hiển Long đã cân nhắc ảnh hưởng của những phát biểu của mình là đang đại diện cho Chính phủ Singapore. Tuy nhiên, không chỉ 1 mà tới 2 lần, luận điệu trên đã được ông Lý Hiển Long nhắc đi nhắc lại. Nhiều đồn đoán về động cơ, mục đích và ẩn ý đã được đưa ra sau hành động trên của Thủ tướng Lý Hiển Long.

Nhưng dù có động cơ hay mục đích gì, thì ngay lập tức những quan điểm trên của ông Lý Hiển Long đã gặp phải sự phản ứng mạnh mẽ không chỉ của chính phủ 2 nước mà còn là phản ứng của người dân 2 nước. Từ cấp độ chính phủ thì Thủ tướng Hunsen, Bộ Ngoại giao Campuchia và Bộ Ngoại giao Việt Nam đều lên tiếng phản đối mạnh mẽ lập luận của ông Lý Hiển Long. Còn trên mạng xã hội thì ngay lập tức, hàng loạt bình luận tiếng anh của người dân Việt đã được đăng tải trực tiếp trên status của ông Lý Hiển Long cũng như trở thành một nỗi bức xúc trong lòng dư luận Việt Nam cũng như của Campuchia. Không biết có phải đây là phản ứng của Thủ tướng Lý Hiển Long mong chờ hay không, nhưng chính từ hành động của ông đã đem lại những điều mà có lẽ ông cũng không thể ngờ tới.

Đó là cơ hội giáo dục lịch sử, giáo dục tinh thần yêu nước cho nhân dân Việt Nam, yêu chuộng độc lập, hòa bình cho nhân dân Campuchia. Hàng loạt bài về cuộc giải phóng Campuchia khỏi chế độ diệt chủng được đăng tải trên mạng xã hội. Số lượng bài và số lượng tiếp cận người đọc thậm chí còn vượt qua số lượng bài, lượng tiếp cận trong dịp kỷ niệm 40 năm vừa qua. Điều này đã giúp các bạn trẻ hiểu được tính chính nghĩa của cuộc chiến này, sự hi sinh lớn lao của một thế hệ không chỉ vì nền độc lập, hòa bình của nước nhà, mà còn vì sự sống còn của đất nước, của dân tộc láng giềng. Đồng thời, chính Thủ tướng Lý Hiển Long đã thể hiện 1 tư tưởng của lớp lãnh đạo Singapore trong những năm 80 của thế kỷ trước và có lẽ vẫn còn ảnh hưởng đến bây giờ khi nhận định về cuộc chiến giải phóng nhân dân Campuchia khỏi chế độ Khmer đỏ. Nhiều người trong chúng ta còn tiếp cận được hoàn cảnh khó khăn của Việt Nam khi quyết định giúp đỡ nhân dân Campuchia, chúng ta cô đơn trong chính nghĩa, chúng ta bị bao vây, cô lập vì hành động theo lương tri vì sự ích kỷ, nhỏ nhen, tính toán về chính trị. Thậm chí, các nước như Singapore đã từng nằm trong các nước ủng hộ mạnh mẽ Khmer đỏ chỉ vì không thích chủ nghĩa cộng sản ở Việt Nam. Đây có thể là cách học lịch sử thấm sâu vào thế hệ trẻ Việt Nam và tôi cho rằng thế hệ trẻ Campuchia cũng sẽ tiếp cận nhiều hơn về sự kiện lịch sử này.

Đồng thời với đó, sự đoàn kết giữa 2 dân tộc Việt Nam và Campuchia chắc chắn sau sự kiện lần này sẽ càng được thắt chặt. Những chủ nghĩa dân tộc cực đoan, coi Việt Nam là kẻ thù tại Campuchia cũng sẽ không còn đất sống khi người dân 2 nước hiểu nhau, coi nhau như bạn bè, như đồng chí tốt. Và người dân thế giới và trong khu vực cũng sẽ hiểu hơn về 1 thời kỳ lịch sử tính chính nghĩa của mọi cuộc chiến đều bị bóp méo theo sự tính toán chính trị của các nước lớn. Thậm chí, đây cũng là cơ hội để chính người dân Singapore có nhìn nhận khách quan trước những phản ứng quốc tế về quan điểm của người đứng đầu Chính phủ nước mình. Và ông Lý Hiển Long chắc cũng không ngờ mình gặp phải phản ứng tiêu cực của người dân nước mình vì những luận điệu gây chia rẽ khối đoàn kết Asean hiện nay.

Những lời lẽ của ông Lý Hiển Long đã chạm vào nỗi đau của 2 dân tộc, 2 đất nước. Nhưng cũng chính những quan điểm đó sẽ giúp mọi người có cơ hội “xét lại lịch sử” một cách công bằng hơn, khi cả thế giới trong đó có chính phủ Singapore nợ Việt Nam và những nạn nhân của chế độ Khmer đỏ một lời xin lỗi.

Góc tiếp cận sai về cuộc giải phóng Campuchia khỏi nạn diệt chủng những năm 80 của thế kỷ trước là do tầm nhìn của thời đại bị hạn chế, do ảnh hưởng bởi yếu tố địa chính trị. Nhưng gốc tiếp cận sai đó vẫn còn được công nhận đến bây giờ thì ông Lý Hiển Long sai thực sự rồi. Nhưng ngẫm đi ngẫm lại, hành động tốt dù người ta hiểu sai nhưng rồi nó cũng sẽ vẫn trở về giá trị đích thực của nó. Một Việt Nam chiến đấu vì độc lập, tự do, hi sinh vì hòa bình đã được nhân dân thế giới biết đến. Đây cũng là 1 phần làm nên chiến thắng vang dội của Việt Nam khi ứng cử vào vị trị ủy viên không thường trực Hội đồng bảo an vừa qua với số phiếu gần như tuyệt đối.