Dấu mốc mới trong quan hệ Việt Nam – EU: Nghị viện châu Âu chính thức phê chuẩn EVFTA và EVIPA

Ngày 12 /2/2020 đánh dấu một mốc mới quan trọng trong quan hệ VN – EU với việc Nghị viện châu Âu chính thức phê chuẩn qua Hiệp định thương mại tự do (EVFTA) và Hiệp định Bảo hộ đầu tư (EVIPA) giữa Liên minh Châu Âu và VN, kết thúc giai đoạn kéo dài gần 8 năm kể từ khi hai bên hai bên chính thức khởi động đàm phán vào tháng 6/2012.

401/633 nghị sỹ EU bỏ phiếu ủng hộ phê chuẩn EVFTA, 407/648 ủng hộ EVIPA. Đối với EVFTA, đây là bước cuối cùng về phía EU. Riêng EVIPA còn cần được Nghị viện 27 nước thành viên EU phê chuẩn. Quốc hội VN dự kiến cũng sẽ sớm thông qua để các hiệp định (HĐ) này chính thức có hiệu lực.

Hai HĐ này, đặc biệt là EVFTA, là những HĐ rất quan trọng không chỉ đối với VN, mà còn đối với EU. Có thể không ít người nghĩ rằng, VN là một nước nghèo nên cần EVFTA và AVIPA bằng mọi giá, còn đối với EU thì có hay không có 2 HĐ này cũng chẳng phải là một vấn đề.

Đó chắc chắn là một suy nghĩ sai lầm, đơn giản chỉ bởi một nhẽ là chẳng ai cho không ai cái gì bao giờ. Ngay cả ông Nguyễn Quang A, một người hay phê phán, chỉ trích VN, cũng phải công nhận là cả hai bên đều mong ước có HĐ này, chứ không phải là VN là bên “đi xin”, còn EU là bên “cho”. Bởi thế cho nên, bất chấp việc một số tổ chức và cá nhân tìm mọi cách gắn câu chuyện dân chủ, nhân quyền, tôn giáo vào EVFTA và AVIPA, gây sức ép với chính phủ các nước EU nhằm cản trở việc đàm phán, thông qua 2 HĐ này, nhưng cuối cùng thì ngày 30/6/2019 EVFTA và EVIPA đã được ký kết tại Hà Nội và hôm nay, ngày 12/2/2020, được Nghị viện châu Âu chính thức phê duyệt với số phiếu ủng hộ cao. Điều này cho thấy đây là những HĐ cân bằng lợi ích cho cả hai bên VN và EU và châu Âu cũng rất mong muốn mở rộng quan hệ thương mại, đầu tư với VN.

Với hơn 510 triệu dân, thu nhập đầu người hơn 36.000USD/năm, tổng GDP 18.800 tỉ USD, chiếm 22% kinh tế thế giới, có lẽ không cần phải nói thì ai cũng biết EU là đối tác thương mại cực kỳ quan trọng đối với VN. Theo Bộ trưởng Công Thương Trần Tuấn Anh, EVFTA được kỳ vọng sẽ là cú hích lớn cho xuất khẩu của VN, cũng như đem đến xung lực mới cho cả nền kinh tế, mang lại những lợi thế và lợi ích chưa từng có cho VN.

Theo HĐ, khoảng 99% hàng xuất khẩu của VN sang thị trường EU sẽ được xóa bỏ thuế nhập khẩu ngay hoặc sau một thời gian tương đối ngắn sau khi HĐ có hiệu lực. Cho tới nay, VN đã ký 12 HĐ tự do song phương, nhưng EVFTA có sự khác biệt rất quan trọng vì đây là mức cam kết cao nhất mà một đối tác dành cho VN trong các hiệp định FTA đã được ký kết. Ngoài ra, hai HĐ này còn giúp củng cố mối quan hệ giữa VN với toàn bộ khối EU nói chung và với từng quốc gia thành viên EU nói riêng.

Đồng thời, EVFTA và AVIPA cũng rất quan trọng đối với EU. Chủ tịch Ủy ban thương mại quốc tế của Nghị viện châu Âu Bernd Lange khẳng định EVFTA là HĐ thương mại tự do tham vọng nhất mà EU từng ký với một nước đang phát triển và là FTA đầu tiên được thông qua tại Nghị viện châu Âu trong nhiệm kỳ mới. Còn ông Nicolas Audier, đồng Chủ tịch Phòng Thương mại châu Âu tại HĐ, khẳng định hai HĐ này chắc chắn sẽ mang lại những lợi ích to lớn cho EU, mở ra nhiều cơ hội mới cho doanh nghiệp và người tiêu dùng ở VN cũng như các nước EU. Với EVFTA và EVIPA, VN sẽ trở thành tâm điểm đầu tư với các doanh nghiệp châu Âu tại Đông Nam Á.

VN được coi là một thị trường sôi động, đầy tiềm năng, có tốc độ phát triển nhanh với số dân lên tới gần 100 triệu người. Châu Âu nhập khẩu đồ điện tử và các sản phẩm nông nghiệp như cà phê, gạo, thủy sản, dệt may, giày da, đồ gỗ…. từ VN và xuất sang VN các sản phẩm công nghệ cao, bao gồm máy móc, thiết bị, máy bay, xe cộ, dược phẩm… Theo thỏa thuận, VN sẽ giảm 65% thuế nhập khẩu đối với hàng EU ngay khi EVFTA có hiệu lực và phần còn lại sẽ được xóa trong giai đoạn 10 năm.

“EU và VN đang có quan hệ tốt đẹp nhất trong lịch sử”, như nhận định của ông Giorgio Aliberti, Đại sứ EU tại VN. Với Hiệp định thương mại tự do EVFTA và Hiệp định Bảo hộ đầu tư AVIPA vừa được Nghị viện châu Âu phê chuẩn và sẽ có hiệu lực trong thời gian sắp tới, chắc chắn mối quan hệ đó sẽ mở ra một giai đoạn mới cho sự phát triển vượt bậc trong hợp tác giữa VN và EU vì lợi ích của cả hai bên.