ĐỪNG ĐỂ “CON VI-RÚT” TIN GIẢ (FAKENEWS) DẮT MŨI BẠN

Liệu bạn có là “con nai vàng ngơ ngác” giữa vô vàn thông tin trên mạng xã hội ?

Việc tỉnh táo, có kỹ năng xử lý trước các luồng thông tin trên mạng đang ngày một trở thành một thứ vũ khí bảo bối bảo vệ công dân mạng trước những tác hại, xáo động tiêu cực đối với cuộc sống sinh hoạt và cả trong đời sống làm ăn kinh doanh, lao động, làm việc của mình. Nếu bạn là “Con nai vàng ngơ ngác” ngây thơ cả tin trước cơn bão muôn vàn thông tin tiếp nhận được thì sẽ vô cùng nguy hại.

Một ví dụ điển hình, khi dịch Corona lan rộng ở Trung Quốc và toàn cầu, trong đó có cả Việt Nam, thì những ngộ nhận thông tin về loại vi rút này đã gây nên những hậu quả đáng tiếc và không đáng có.

Sự hiểu chưa đúng, chưa đủ về chủng mới của vi rút Corona đã khiến nhiều người có những cách phòng tránh bệnh dịch hết sức sai lầm, nguy hiểm. Như việc ngộ nhận việc dùng nước rửa tay khô là cách chống Corona hữu hiệu nhất khiến cho nhiều người đã đổ xô đi mua nước rửa tay khô để hoàng diệt con vi rút đáng sợ này. Vô tình khiến nước rửa tay khô cháy hàng, tăng giá chóng mặt. Thực ra nước rửa tay khô không phải là thứ cần thiết ở mọi nơi mọi lúc, mà chỉ nên dùng trong các cơ sở y tế, những nơi không có nước, lúc không thể dùng nước để rửa tay…

Việc nhiều “nhà thông thái” ngộ nhận uống nhiều nước cam, viên C sủi có thể tăng cường sức đề kháng, thoát khỏi con Corona, dẫn đến việc lạm dụng uống nước cam, uống viên C sủi tràn lan. Theo dòng diễn biến của con Corona, hiện nay, trên MXH rao bán rất nhiều thực phẩm chức năng được quảng cáo giúp ngăn ngừa, chống lại nCoV. Tuy nhiên, khi chưa có thuốc điều trị và vắc-xin ngừa nCoV thì mọi người không nên sử dụng các sản phẩm chưa được chứng minh tác dụng, dẫn tới “tiền mất tật mang”.

Việc tiếp nhận, lựa chọn thông tin về con Corora vừa nhanh vừa đúng là điều hết sức cần thiết lúc này. Mỗi người, nhất là cư dân mạng cần biết lọc thông tin đúng, sử dụng thông tin thông minh để không hoang mang cuống cuồng, như việc đổ xô đi mua và sử dụng tràn lan nước rửa tay khô, hay việc lạm dụng khẩu trang còn gây ô nhiễm môi trường,…

Corona là con vi rút chủng mới. Nhưng có lẽ ta không nên quá sợ nó mà cũng cần chiêm nghiệm nó, ngẫm con đường của nó, bình tĩnh để có phương án xử lý ngăn chặn nó hiệu quả, như các nhà chức trách Việt Nam đã hướng dẫn rất tốt.

Vậy nhận biết Fakenews như thế nào?

Trước một thông tin gây băn khoăn hoặc có những dấu hiệu như một sự việc gây chú ý, bạn cần tỉnh táo kiểm chứng. Một nơi thông tin các tin giả để bạn có thể cập nhật và kiểm tra đề phòng Fakenews là trang “Lá chắn Virus Corona” trên mạng xã hội Lotus. Trang này tập hợp những thông tin chính thức từ cơ quan nhà nước, phát ngôn phát biểu của những người có thẩm quyền hay cơ quan điều tra có trách nhiệm xác nhận đâu là thông tin sai lệch hay là Fakenews.

Như vụ việc tin giả về “Tờ phiếu dương tính với virus Corona ở Lâm Đồng” lan truyền trên MXH ngày 4/2. Cơ quan chức năng Bệnh viện Đa khoa tỉnh Lâm Đồng sau đó nhanh chóng xác minh, khẳng định thông tin này hoàn toàn là giả mạo. Công an Lâm Đồng sau đó đã xác minh danh tính người tung tin thất thiệt, là một nam sinh tại Đà Lạt đã làm giả tờ phiếu kết quả xét nghiêm đó bằng kỹ thuật cắt ghép trên máy tính. Tất nhiên người tung tin giả đã bị xử lý theo pháp luật.

Hoặc một tin giả khiến không ít người hoang mang, đó là ngày 4/2, trên mạng xã hội lan truyền về một du thuyền Ý World Dream chở tới 4.000 hành khách, trong đó có 3 hành khách người Trung Quốc bị nhiễm virus Corona cập bến Hạ Long, trong khoảng thời gian từ ngày 19 đến 24/1. Thật ly kỳ hấp dẫn. Thông tin (giả) này còn kể là thuyền trưởng người Trung Quốc trên siêu du thuyền World Dream đi từ Quảng Châu (Trung Quốc) đến Việt Nam và ghé qua các địa điểm: Nha Trang, Đà Nẵng, vịnh Hạ Long… Sở Du lịch Quảng Ninh ngay sau đó đã khẳng định rằng con tàu này không có bất cứ chương trình nào đến Hạ Long. Cơ quan chức năng đã kịp thời phát hành công văn cho biết thông tin trên là sai sự thật và cảnh báo đường link liên kết giả với tin giả này có thể phát tán mã độc!.

Và rất nhiều ví dụ khác về Fakenews đã được nêu và thông báo trên trang “Lá chắn Virus Corona” trên mạng xã hội Lotus (https://lotus.vn/lachanviruscorona). “Lá chắn vi rút Corona” còn có thư mục “Đính chính tin sai sự thật”. Giữa vô vàn tin giả gây hoang mang, lo lắng thì việc đính chính, “lật mặt” Fakenews lan truyền trên MXH như “Lá chắn Virus Corona” sẽ giúp mọi người xác minh được tin giả, tiếp nhận được tin đúng để hiểu đúng, tránh lo lắng, hoang mang hoặc bị dắt mũi.

Bất kỳ ai cố tình đưa tin giả, thông tin thất thiệt, sai lệch về dịch bệnh, gây tác động tiêu cực trên MXH đều bị xử lý nghiêm.

Thực tế có những người thiếu hiểu biết, vô tình, nhưng đã có nhiều đối tượng lợi dụng MXH để tung tin giả, thông tin sai sự thật về tình hình dịch Corona. Việc xử phạt hoặc xử lý hình sự các trường hợp đưa tin giả, thông tin sai lệch được các cơ quan chức năng đã, đang thực hiện kiên quyết. Bộ CA đã chỉ đạo công an các đơn vị, địa phương tiến hành điều tra, xử lý. Nhất là liên quan đến dịch Corona. Cụ thể, công an các địa phương, đơn vị đã triệu tập hơn 170 đối tượng để xử lý, yêu cầu cam kết, yêu cầu gỡ bỏ các thông tin sai sự thật. Như, Thanh Hóa đã triệu tập, xử lý 3 trường hợp, Đà Nẵng 2 trường hợp, Quảng Ninh 1 trường hợp, Cần Thơ 1 trường hợp, Thái Nguyên 2 đối tượng… Công an Thạch Thất (Hà Nội) đã xử lý 1 trường hợp và Sở TT-TT TP Hồ Chí Minh cũng đang phối hợp với công an xử lý 17 trường hợp đưa tin sai sự thật…

Mạng xã hội đã chứng tỏ sức mạnh lan truyền vô cùng khủng khiếp qua dịch Corona lần này. Mặt tích cực của nó là những thông điệp tích cực, hành động quyết liệt, biện pháp chuẩn mực của cơ quan quản lý để ứng phó dịch bệnh đến được từng người dân một cách nhanh chóng. Nhưng mặt trái là môi trường MXH này bị một số người vô tình hoặc cố ý hoặc kẻ gian lợi dụng tung ra, lan truyền Fakenews.

Dân chúng tôi hoan nghênh Chính phủ VN đánh giá đúng nguy cơ lây nhiễm mạnh nhất đối với VN nếu không làm tốt việc phòng, chống dịch. Khiếp cái VN có giao thương, đường biên giới dài, nhiều lối mở, đường mòn, cửa khẩu quốc tế với nước láng giềng Trung Quốc.

Có thể thấy rõ tinh thần “chống dịch như chống giặc”, Chính phủ VN đã, đang triển khai đồng bộ các biện pháp kiên quyết, mạnh mẽ để phòng, chống dịch Corona được WHO, UNICEF đánh giá cao là điều không phải cãi. VN có nhiều biện pháp còn mạnh hơn khi phòng, chống dịch SARS, thậm chí cao hơn khuyến nghị của WHO; chấp nhận thua thiệt về kinh tế để bảo đảm an toàn tuyệt đối tính mạng, tài sản của người dân.

Một điều thường thấy, trong mọi tình hình khó khăn đều có mặt tích cực. Dù sao, Corona cho thấy nhờ nó mà chúng ta biết thế nào là rửa tay đúng cách đúng kiểu theo khuyến cáo của WHO và Bộ Y tế đã được truyền thông truyền thông tin nhiều lần.

Dịch Corona cũng cho thấy xuất hiện nhiều kẻ cơ hội, lộ mặt những kẻ tung Fakenews. Việc chỉ rõ và nghiêm trị những kẻ cố tình tung Fakenews của các cơ quan chức năng là kịp thời, cần thiết, rất hoan nghênh. Qua đó bà con cư dân mạng cũng ngày càng thông thái hơn khi tiếp nhận thông tin trên MXH, nhất là nâng được trình kỹ năng nhận biết tin giả, biết sử dụng những công cụ thông minh như “Lá chắn Virus Corona” để bảo vệ mình trước những tin giả độc hại…