LỜI CẢNH BÁO CỦA BÁC SĨ TẠI TÂM DỊCH ITALY: XIN HÃY DỪNG NGAY VIỆC NÓI ĐÂY LÀ CÚM

Nếu không có việc gì cần thiết thì chúng ta hạn chế di chuyển, hãy ở trong nhà và thực hiện những cách phòng vệ tối thiểu nhất là rửa tay, uống nước, xúc miệng nước muối thường xuyên, đeo khẩu trang, găng tay khi đi ra ngoài, không đến những nơi tập trung đông người. Nhớ rằng cẩn thận, lo lắng nhưng đừng hoảng loạn.

Daniele Macchini là bác sĩ Khoa hồi sức tích cực tại bệnh viện Humanitas Gavazzeni thuộc thành phố Bergamo - một trong những điểm bị ảnh hưởng nặng nề nhất bởi Covid-19 ở Italy với hơn 1.200 ca dương tính. Ông đã đăng bài viết cảnh báovề tình trạng bệnh tại châu Âu, cũng là những điều rất đáng suy ngẫm khi dịch đang dần mất kiểm soát tại châu lục này.

* Bản dịch của bạn Nguyen Duc Thanh, quán bia chúng tôi có chỉnh sửa lại một số ý cho chuẩn.
----------------------------------
Sau khi suy nghĩ rất lâu, tôi quyết định viết ra những lời này cho những người ngoài giới y khoa biết về kinh nghiệm chiến đấu Covid-19 của chúng tôi ở Bergamo. Tôi hiểu là chúng ta không nên lo sợ, nhưng chừng nào sự thật về sự nguy hiểm của Covid-19 chưa lọt được vào tai của những người phàn nàn về chuyện không được đi tập gym, hay không được xem bóng đá, thì tôi thấy thật run sợ và khốn nạn.

Tôi hiểu nhiều người lo lắng vì ảnh hưởng tới nền kinh tế và tôi cũng thế. Tuy nhiên, đến thời điểm hiện tại, chúng ta phải chấp nhận thực tế là hệ thống y tế Italy đã toang, tôi muốn đề cập đến khía cạnh Covid-19 tàn phá hệ thống sức khoẻ của một con người như thế nào.

Tôi rùng mình khi nghĩ lại, chỉ một tuần trước đây khi dịch còn chưa đến, chúng tôi đã được lệnh chuẩn bị kĩ càng, sơ tán bệnh nhân, khử trùng bệnh viện, kê thêm giường, dọn dẹp các chướng ngại vật. Tất cả những sự chuẩn bị vội vã này mang tới cho bệnh viện tôi làm việc hàng ngày sự tĩnh lặng và trống rỗng một cách siêu thực mà tôi chẳng thể hiểu được. Chúng tôi đã chuẩn bị đón đợi một cuộc xâm lăng mà tất cả không thể ngờ lại có sức tàn phá kinh khủng như vậy.

Tôi vẫn nhớ ca trực đêm của tôi một tuần trước. Tôi lo lắng đến mức không ngủ được trong lúc chờ mẫu xét nghiệm đầu tiên của bệnh nhân nhiễm SARS-CoV-2 được gửi tới để tôi trực tiếp điều tra con virus này. Lúc đấy tôi bất giác mỉm cười, nghĩ là mình có khi lo lắng thái quá, nhưng bây giờ tôi đã thực sự thấy những gì đang xảy ra.

Cuộc chiến đã chính thức bắt đầu, chúng tôi hứng trọn từng đợt tấn công liên miên của kẻ thù suốt ngày đêm. Từng ngày trôi qua, số lượng những con bệnh khốn khổ lê lết vào phòng cấp cứu ngày càng đông. Họ nói họ có cảm giác như đang bị cúm. XIN HÃY DỪNG NGAY VIỆC NÓI ĐÂY LÀ CÚM. Từ khi làm việc ở bệnh viện Bergamo hai năm nay, tôi chưa từng thấy ai bị cúm mà phải cấp cứu cả. Những người bệnh đã nghiêm chỉnh chấp hành lời khuyên của chính quyền, tự cách ly ở nhà từ một tuần đến 10 ngày, nhưng bây giờ họ không thể chịu được nữa. Họ không thể thở được, họ thiếu oxy.

Hiện tại có rất ít loại thuốc để kìm chân con virus này. Bệnh nhân có chống được Covid-19 hay không chủ yếu là dựa vào sức đề kháng của chính họ. Chúng tôi chỉ có thể hỗ trợ khi họ không thể chịu được nữa. Chúng ta phải chấp nhận thực tế là chỉ có cơ thể chúng ta mới chống chọi lại được con virus. Chúng tôi đang thử nghiệm những liệu pháp kháng khuẩn trên con virus này và từng ngày qua chúng tôi lại học thêm được một chút về hành vi của chúng. Tự cách ly ở nhà không thể thay đổi tình trạng bệnh.

Việc thiếu giường trầm trọng và các thể loại drama kèm theo bắt đầu kéo tới. Từng khoảng trống trong bệnh viện được lấp đầy bởi các con bệnh với tốc độ kinh hoàng. Bảng tên của các bệnh nhân vốn có nhiều màu khác nhau tùy vào đơn vị phụ trách, giờ đây chỉ toàn một màu đỏ và cùng một chẩn đoán: Viêm phổi kẽ hai bên.

Xin hỏi các vị có loại cúm nào mang đến thảm kịch kinh dị như vậy??? Tôi sẽ nói sự khác biệt giữa Covid-19 và cúm (sẽ có nhiều thuật ngữ chuyên ngành):

Cúm thường lây lan rất chậm, những ca biến chứng cũng rất hiếm. Trường hợp xấu chỉ xảy ra khi con virus phá huỷ hệ thống bảo vệ hệ hô hấp, cho phép những vi khuẩn thường trú ở khí quản xâm nhập xuống phế quản và phổi, khiến tình trạng bệnh nhân xấu đi. Người trẻ thì đỡ chứ người già thì xác định.

Covid-19 là bệnh gây viêm đường hô hấp cấp, nguy hiểm ở chỗ nó tấn công thẳng vào các phế nang, vô hiệu hoá chức năng của chúng. Thường thì bệnh nhân nhập viện vài ngày là bắt đầu suy hô hấp nặng, những bình oxy thường được để sẵn trong phòng bệnh không thể đủ.

Xin lỗi tôi phải nói thẳng là nước ta có rất nhiều người trên 65 tuổi, ai đến tuổi đấy chả có tiền sử bệnh này bệnh kia. Covid-19 rất ưa những người béo phì hoặc huyết áp. Những người trẻ có tiền sử bệnh về đường hô hấp cũng là con mồi béo bở.

Bệnh viện ngày xưa trống trải, nhiều chỗ vắng tới mức người ta đồn là có ma, mà bây giờ chật kín bệnh nhân. Con bệnh kiệt quệ. Nhân viên kiệt quệ. Tôi nhìn những gương mặt khốn khổ vì mệt mỏi của đồng nghiệp mà tôi chưa từng thấy, đến lúc hết ca nhưng vẫn tự nguyện ở lại làm thêm và tôi thấy sự đoàn kết từ tất cả mọi người. Bác sĩ làm cả những việc thường giao cho y tá như thay giường. Rất nhiều y tá vừa làm việc vừa khóc, vì có quá nhiều người chết, họ biết rất nhiều bệnh nhân đang cố gắng sinh tồn nhưng số phận của những người đó đã an bài.

Không còn ca kíp, không còn lịch làm việc. Không còn cuộc sống gia đình. Ngày trước tôi từng đi trực mấy tháng liền không về nhà. Tôi thề là khi tôi nghỉ trực, tôi đã làm đủ mọi cách để có thêm thời gian ở cạnh con trai. Dù đêm đó là đêm được nghỉ trực, tôi đã không ngủ một giây nào cho đến khi chia tay nó. Nhưng trong 2 tuần nay tôi đã phải tình nguyện không gặp con hay bất cứ người thân nào, vì tôi sợ mình đã nhiễm Covid-19 và sẽ lây cho người thân. Tôi không thể kiềm chế nước mắt khi nhìn ảnh con và khi gọi video call với con.

Vậy nên bạn ơi, bạn cũng nên học cách kiên nhẫn nếu không được đi xem hát, tham quan bảo tàng hay đi tập gym. Làm ơn có lòng từ bi nghĩ đến một đống người đang chờ chết. Tôi biết đó không phải lỗi của bạn, nhưng đối với những người vẫn suy nghĩ rằng tình hình hiện nay là phóng đại và cho rằng những lời tôi nói là cường điệu hoá, nhất là những bạn ở những nơi đại dịch chưa kéo đến, làm ơn hãy lắng nghe giới bác sĩ chúng tôi, làm ơn chỉ nên đi ra khỏi nhà khi thực sự cần thiết, và đừng có đến những đám đông đang tranh giành nhau nhu yếu phẩm trong siêu thị vì đó là nơi virus lây lan nhanh nhất.

Nếu bạn có khẩu trang, làm ơn hãy đeo nó, thậm chí chỉ là khẩu trang vải chống bụi khi bạn làm vệ sinh hàng tuần. Đừng tìm khẩu trang y tế vì hiện tại chúng tôi đang dần cạn kiệt loại khẩu trang này. Chúng tôi đang phải dè xẻn sử dụng chúng vì WHO dự báo loại khẩu trang này sẽ hết sạch trong sớm mai.

À, mà còn điều này, vì thiết bị y tế thiếu thốn, y bác sĩ chúng tôi rất dễ bị phơi nhiễm dù đã bảo vệ kín toàn thân. Một số người trong số chúng tôi đã nhiễm, bất chấp việc làm theo đúng hướng dẫn an toàn. Những đồng nghiệp bị nhiễm đó về nhà và lại lây cho người thân của họ. Tôi nói những điều ghê rợn này để các bạn nghiêm túc thực hiện những hành động thiết thực nhằm tránh bị nhiễm virus. Hãy khuyên nhủ người thân của bạn, nhất là người già, hãy ở yên trong nhà và đi chợ giúp cho họ.

Đây là công việc của chúng tôi, chúng tôi không có lựa chọn. Phương châm của chúng tôi là cố gắng chữa càng nhiều người càng tốt, hoặc không thì cũng giúp người ta bớt đau phần nào trong khi chờ cái chết. Tôi không muốn nói nhiều về những gì mọi người nghĩ về chúng tôi, kể cả những người coi chúng tôi là anh hùng lẫn những người vẫn còn nghi ngờ, xúc phạm chúng tôi. Đó đơn giản là trách nhiệm hàng ngày của chúng tôi. Chúng tôi đã mạo hiểm khi tay nhuốm máu người lạ nhiễm HIV khi chúng tôi làm phẫu thuật, khi phải uống thuốc làm chúng tôi nôn mửa cả tháng để chữa trị bệnh nhân HIV, khi chúng tôi sợ hãi tột độ lúc để một sơ suất nhỏ nhoi mà có thể dẫn tới bị lây nhiễm.

Lời cuối, tôi chỉ muốn nói là chúng tôi chỉ muốn làm điều thiện cứu người. Bây giờ hãy làm như chúng tôi: Với hành động của chúng tôi, chúng tôi có thể cứu người hoặc giết người. Bạn cũng vậy, lời nói của bạn cũng vậy, thậm chí bạn còn có ảnh hưởng hơn chúng tôi.