Đồng chí Ngô Minh Tuấn, Tổng Biên tập Tạp chí Xây dựng Đảng trình bày tham luận tại Diễn đàn báo chí toàn quốc năm 2024. (Ảnh: nguoilambao.vn)

Tính định hướng và tính hấp dẫn của báo chí có quan hệ mật thiết

Theo đồng chí Ngô Minh Tuấn, Tổng Biên tập Tạp chí Xây dựng Đảng, hiện nay, tỷ lệ bài viết có tính chuyên sâu, chuyên ngành của nhiều tạp chí, nhất là trên loại hình điện tử, trong nhiều thời điểm chưa cân đối với số tin, bài đăng tải; nhiều tạp chí điện tử, loại hình điện tử của tạp chí vẫn thể hiện xu hướng thông tin sự kiện, dẫn đến thông tin không phù hợp tôn chỉ mục đích, tính chất hoạt động của tạp chí”. “Vẫn còn có thông tin chưa bám sát chỉ đạo, định hướng của cơ quan chức năng, thông tin thiếu nhạy cảm ảnh hưởng đến công tác đối ngoại, có những vụ việc thông tin báo chí khai thác đậm nét song chưa thể hiện đúng bản chất dẫn đến dư luận có hoài nghi”. “Đối với phát thanh, truyền hình: Chưa có nhiều chương trình thật sự hấp dẫn, có tính phát hiện, định hướng có chiều sâu… việc đầu tư cho các chương trình nghệ thuật phục vụ chính trị còn hạn chế”. “Dấu hiệu “báo hoá” tạp chí vẫn còn thể hiện, nhất là việc cử phóng viên tác nghiệp, thu thập tư liệu về những lĩnh vực không phù hợp tôn chỉ, mục đích”…

Do đó, một trong những cơ sở hàng đầu để báo chí giữ vững tính định hướng là luôn tuân thủ đúng tôn chỉ, mục đích của từng báo, tạp chí. Tính định hướng cần được thể hiện ở hai góc độ: phải luôn luôn đứng trên quan điểm của Đảng để nhìn nhận, phản ánh và giải quyết vấn đề mà báo chí đề cập.  Đặc biệt, trước một vấn đề, vụ việc cụ thể đang có ý kiến khác nhau thì báo chí cần nêu chính kiến của mình, cung cấp thông tin đầy đủ, chính xác, khách quan với lý lẽ xác đáng để giúp bạn đọc hiểu rõ bản chất của sự việc, từ đó góp phần định hướng tư tưởng và ổn định dư luận xã hội. Ngoài tuyên truyền, đưa các quan điểm, chủ trương của Đảng vào cuộc sống, Báo chí còn phải đóng góp vào việc tổng kết lý luận và thực tiễn về xây dựng Đảng, xây dựng hệ thống chính trị; tổng kết việc thực hiện chủ trương, Nghị quyết của Đảng trong từng lĩnh vực, từng giai đoạn cách mạng.

Tính định hướng của báo chí cũng không chỉ thể hiện ở mục tiêu nâng cao nhận thức, định hướng tư tưởng cho người đọc, mà quan trọng hơn là định hướng hành động, là nâng cao năng lực tổ chức thực tiễn của các cấp uỷ, tổ chức đảng, đội ngũ cán bộ, đảng viên và cả hệ thống chính trị. Mục tiêu tính định hướng của báo chí là đưa các Chủ trương, Nghị quyết của Đảng thành thực tiễn sinh động trên các lĩnh vực của đời sống xã hội, tạo thành các phong trào hành động cách mạng của quần chúng, là thực hiện thắng lợi các mục tiêu, nhiệm vụ chính trị và nhiệm vụ xây dựng, chỉnh đốn Đảng, nâng cao năng lực lãnh đạo, cầm quyền của Đảng.

Tính định hướng cần đặt trong mối quan hệ hữu cơ với tính hấp dẫn mới tăng được hiệu quả định hướng. Tính định hướng không làm cho báo chí giảm tính hấp dẫn, mà trái lại nếu làm tốt việc định hướng thì sẽ góp phần tăng tính hấp dẫn của báo chí. Mặt khác, cần tránh lối viết theo kiểu “báo cáo hóa”, “hướng dẫn hóa” các hoạt động chuyên môn của bộ, ngành một cách xơ cứng, cốt không sai quan điểm, thì dù bài viết ấy có đúng định hướng đến mấy cũng không có giá trị vì bạn đọc sẽ tẩy chay. Do vậy, muốn nâng cao tính định hướng cần phải nâng cao tính hấp dẫn của báo chí.

Tính định hướng và tính hấp dẫn của báo chí có quan hệ mật thiết, bổ sung cho nhau, hỗ trợ lẫn nhau. Tính định hướng càng đúng, càng sâu sắc, được thể hiện càng sinh động, khoa học thì tính hấp dẫn càng mạnh, sức cuốn hút càng cao. Ngược lại, tính hấp dẫn càng mạnh, báo chí càng thu hút được sự quan tâm của đông đảo người đọc, ngày càng có nhiều người đọc khát khao, mong chờ những số báo, tạp chí phát hành, thì hiệu quả tuyên truyền, phổ biến, định hướng, đưa các Chủ trương, Đường lối, Nghị quyết của Đảng vào cuộc sống càng tốt. Với cách nhìn như vậy, tính hấp dẫn có thể nằm ngay trong nội dung định hướng, ngay trong cách định hướng của báo chí và ngược lại, tính định hướng của báo chí có thể được thể hiện thông qua tính hấp dẫn, cách tìm tòi, cách thể hiện, cách tiếp cận, tuyên truyền, phổ biến các chủ trương, nghị quyết của Đảng.

Những giải pháp nâng cao tính đảng, tính định hướng trong hoạt động báo chí

Đồng chí Ngô Minh Tuấn cho biết, để giải quyết tốt mối quan hệ này, báo chí cần tiếp tục thực hiện tốt nhiệm vụ đảm bảo tính chính thống, khoa học và chuẩn xác trong việc tuyên truyền, phổ biến các quan điểm, Chủ trương, Nghị quyết của Đảng; luôn đảm bảo tính thời sự, cập nhật; nâng cao tính chiến đấu, tính tiên phong của báo chí trên lĩnh vực tư tưởng; tăng cường tính trao đổi, toạ đàm về công tác xây dựng đảng trên báo chí; đảm bảo tính thiết thực, tiện ích, hữu dụng của báo chí;  có cách tiếp cận mới mẻ, độc đáo, nội dung tin bài ngắn gọn, xúc tích.

Đưa ra những giải pháp nâng cao tính đảng, tính định hướng trong hoạt động báo chí, đồng chí Ngô Minh Tuấn cho rằng, các cơ quan báo chí cần làm tốt công tác cán bộ và công tác xây dựng Đảng. Cán bộ lãnh đạo, quản lý phải có tư tưởng chính trị đúng đắn; tận tuỵ, gương mẫu, đặt lợi ích tập thể lên trên lợi ích cá nhân. Cấp uỷ, tổ chức đảng trong cơ quan báo chí phải làm tốt công tác giáo dục tư tưởng chính trị cho đội ngũ cán bộ, phóng viên, biên tập viên và xây dựng, củng cố tổ chức đảng trong sạch, vững mạnh.

Cùng với đó, tăng cường vai trò quản lý của các cơ quan chủ quản. Bám sát chức năng, nhiệm vụ được giao, cơ quan chủ quản yêu cầu báo chí thực hiện đúng tôn chỉ, mục đích của mình, tích cực thông tin định hướng về những chủ trương, nghị quyết của Đảng và chương trình, kế hoạch thực hiện chủ trương của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước trong ngành, địa phương mình, phản ánh thành tựu và kết quả thực hiện các chủ trương đó; đồng thời, góp phần đấu tranh, đẩy lùi những luận điệu sai trái, xuyên tạc của các thế lực thù địch.

Mặt khác, tăng cường vai trò và đổi mới công tác định hướng tư tưởng của Ban Tuyên giáo Trung ương. Công tác định hướng tư tưởng gần đây đã được tăng cường cùng với việc hoàn thiện các quy định trong tổ chức và hoạt động của báo chí. Tuy nhiên, vẫn còn nhiều vấn đề cần tiếp tục được đổi mới, nâng cao tính hiệu quả. Đồng thời, phát huy vai trò nòng cốt của các báo, tạp chí của Đảng trong việc nâng cao tính đảng, tính định hướng trong hoạt động báo chí.

Báo chí của Đảng phải xác định một trong những nhiệm vụ trọng tâm là nâng cao tính chiến đấu, phê phán, tham gia vạch trần những âm mưu thâm độc trong việc xuyên tạc và phủ nhận vai trò lãnh đạo của Đảng đối với Nhà nước và xã hội. Qua đó, làm rõ và đánh giá đúng sự thực lịch sử, góp phần thống nhất nhận thức tư tưởng trong xã hội về các vấn đề phức tạp, góp phần giữ vững ổn định chính trị, bảo vệ và phát triển sáng tạo chủ nghĩa Mác - Lênin và tư tưởng Hồ Chí Minh - nền tảng tư tưởng của Đảng ta./.

Chi Mai