Dịch Corona và những dấu hiệu tích cực trên mạng xã hội tại Việt Nam

Quan sát diễn biến dịch Corona những ngày qua có thể nhận thấy những người sử dụng mạng xã hội (MXH) ở VN đang có một số dấu hiệu thay đổi tích cực.

Trong những ngày đầu dịch bùng phát ở TQ và bắt đầu lây lan tới VN, nhiều người vẫn không hay biết bản thân họ đang bị cuốn vào nạn tin tức giả trên thế giới mạng, với tốc độ lây lan và phát tán còn nhanh gấp nhiều lần dịch bệnh trên thực tế, tạo nên tình trạng “nhiễu thông tin” và gây ra không ít hoang mạng, lo lắng, phản ứng thái quá trong cộng đồng. Các cơ quan chức năng VN đã phải xử lí rất nhiều cá nhân, trong đó có cả những người nổi tiếng, những ca sĩ, diễn viên, những “người của công chúng”, vì hành vi đưa lên MXH những tin giả và những lời đồn đoán thiếu cơ sở về diễn biến dịch bệnh.

Cùng với sự vào cuộc kịp thời của các cơ quan báo chí, truyền thông chính thống, nhiều người sử dụng MXH trong nước đã nhận thấy được sự nguy hiểm của các tin giả, tin xuyên tạc, tin chưa được kiểm chứng trên các trang mạng. Có nhiều người mới chỉ đọc lướt trên mạng những thông tin không biết từ đâu ra, đại loại như: đã có người chết vì nCoV ở VN, VN đang cố tình ém thông tin về nạn nhân Corona, đã tìm ra vaccine diệt virus Corona (có kèm cả ảnh chụp lọ vaccine), kế hoạch phun thuốc chống dịch Corona trên bầu trời toàn quốc sáng 1/2/2020, uống nước đái giết được virus Corona… đã vội vàng tin sái cổ và lập tức chia sẻ với gia đình, người thân, bạn bè trên mạng, để rồi hôm sau họ mới cảm thấy mình là kẻ bị lừa và chính bản thân họ cũng đã đi lừa người khác.

Từ chỗ mất tin tưởng vào những thông tin sai sự thật trên MXH, nhiều người sử dụng mạng ở VN, trong đó có không ít người từng nói họ không còn tin tưởng vào các cơ quan chức năng, chính quyền, đã quay lại đặt niềm tin của mình vào các kênh thông tin, truyền thông chính thống của nhà nước.

Ngay từ khi dịch bệnh mới bùng phát ở Vũ Hán, TQ và có dấu hiệu lây lan rộng, các báo điện tử, trang thông tin điện tử tổng hợp của VN đã liên tục thông tin cập nhật về diễn biến của dịch bệnh, mở chiến dịch cung cấp những thông tin, kiến thức về cách phòng chống dịch bệnh và nhiều thông tin liên quan khác đến những người sử dụng MXH. Các MXH mới trong nước cũng vào cuộc kịp thời và có nhiều hình thức thông tin phong phú, sáng tạo:

Mạng Lotus.vn mở chiến dịch “Lá chắn virus Corona” chia sẻ những thông tin rất kịp thời được cung cấp bởi những chuyên gia y khoa, bác sĩ đầu ngành tư vấn, kiểm tra kiến thức của bạn đọc về phòng, chống dịch. Các khuyến cáo phòng ngừa dịch Corona đối với cá nhân và những diễn biến mới nhất được liên tục cập nhật tại tài khoản Bộ Y tế trên mạng Zalo…Các MXH toàn cầu như Facebook, YouTube được khai thác hợp lý để đăng tải các bài viết, phân tích, dự báo tình hình phát triển của dịch bệnh để mọi người sử dụng MXH ở VN có thể tiếp cận nhanh chóng với những thông tin quan trọng cũng như các hoạt động phòng, chống dịch bệnh tại các tỉnh, thành phố trong nước.

Có thể nói hiếm khi nào sức mạnh của dòng thông tin chính thống trên MXH lại có sức lan tỏa và được tin tưởng cao như lần này. Việc các cơ quan truyền thông có trách nhiệm trong nước cung cấp thông tin về dịch bệnh một cách kịp thời, chính xác, được cập nhật liên tục lên MXH kết hợp với việc xử phạt nghiêm những đối tượng tung tin sai sự thật đã góp phần giảm bớt tâm lý hoang mang, lo lắng quá mức trong xã hội cũng như thay đổi nhận thức của một bộ phận cộng đồng mạng đối với việc tiếp cận thông tin trên MXH.

VN có khoảng 60 triệu người sử dụng MXH, trong đó trình độ dân trí, ý thức xã hội ở một bộ phân dân cư còn không ít hạn chế. Trong khi đó, MXH là nơi những thông tin giật gân, câu khách luôn thu hút công chúng và trở thành xu hướng trên MXH, nhất là mỗi khi có những sự kiện quan trọng hay tai nạn, dịch bệnh xuất hiện. Tuy nhiên, những ngày vừa qua đã bước đầu cho thấy những dấu hiệu tích cực của một bộ phận người dân sử dụng MXH ở VN, những người đang trên con đường đúng đắn để trở thành những công dân mạng thông thái.