Tính thống nhất giữa phát triển con người về mặt tự nhiên và xã hội

Trong lịch sử tiến hóa lâu dài của con người, sự phát triển về mặt tự nhiên và xã hội trong con người có sự thống nhất chặt chẽ, không tách rời. Hai mặt này làm tiền đề cho nhau, nương tựa vào nhau, giúp con người không ngừng hoàn thiện cả thể chất và tinh thần, góp phần nâng cao khả năng thích nghi với môi trường, thúc đẩy sự phát triển.

Từ thời cổ đại đến nay, con người được không ít nhà tư tưởng đánh giá “như một bí ẩn không thể đạt tới” của tồn tại. Chính vì vậy, vấn đề con người luôn nằm trong trung tâm của sự suy tư, trăn trở, bàn luận, tìm tòi, khám phá của các nhà triết học, các nhà tư tưởng lớn ở cả phương Đông và phương Tây. Một trong số những bí ẩn được bàn đến nhiều là cái gì trong con người là bẩm sinh, do thiên phú; cái gì là do tập nhiễm từ cuộc sống, xã hội mà trong đó con người được sinh ra, được xã hội giáo dục để hành động và trưởng thành.

 Từ Nguyễn Ái Quốc tỏa ra một nền văn hóa tương lai

Chưa bao giờ vấn đề văn hóa lại được bàn nhiều, sâu và rộng như hiện nay. Đó cũng là điều dễ hiểu bởi văn hóa lâm nguy còn đáng sợ hơn Tổ quốc lâm nguy; văn hóa còn thì dân tộc còn, văn hóa mất thì dân tộc mất như Đại văn hào Mácxim Goócky đã nói. Điều có ý nghĩa chân lý đó bị chúng ta bỏ quên quá lâu. Hãy trở về với Hồ Chí Minh, con người đã tỏa ra một nền văn hóa tương lai.

Nền tảng để xây dựng hệ giá trị văn hóa Việt Nam

“Từ Nguyễn Ái Quốc đã tỏa ra một thứ văn hóa, không phải văn hóa châu Âu, mà có lẽ là nền văn hóa tương lai”. Nhận xét đó là của nhà báo Liên Xô Ôxíp Manđenxtam năm 1923, lần đầu tiên được tiếp chuyện chiến sĩ quốc tế cộng sản Nguyễn Ái Quốc. Một trăm năm trôi qua, quan điểm của Ôxíp Manđenxtam vẫn vẹn nguyên giá trị, ngày càng được kiểm chứng rộng rãi, đúng đắn ở Việt Nam và trên toàn cầu.

 Tuyên ngôn của Đảng Cộng sản - Lời tuyên bố cách mạng không ngừng của những người cộng sản

Tuyên ngôn của Đảng Cộng sản được C.Mác và Ph.Ăngghen soạn thảo vào tháng 2/1848. Đây không chỉ là một tác phẩm lý luận mà còn là bản cương lĩnh cách mạng đầu tiên của phong trào cộng sản và công nhân quốc tế, là lời tuyên bố cách mạng không ngừng của những người cộng sản trên toàn thế giới. Đây là một cương lĩnh của Đảng với sự đầy đủ chi tiết cả về mặt lý luận và thực tiễn.

Tuyên ngôn của Đảng Cộng sản (Tuyên ngôn) ra đời với mục đích là: “những người cộng sản phải công khai trình bày trước toàn thế giới những quan điểm, mục đích, ý đồ của mình, và phải có một tuyên ngôn của Đảng của mình để đập lại câu chuyện hoang đường về bóng ma cộng sản”[1]. Tuyên ngôn đã nêu ra tính tất yếu của cuộc cách mạng vô sản: “xã hội tư sản hiện đại, sinh ra từ trong lòng xã hội phong kiến đã bị diệt vong, không xoá bỏ được những đối kháng giai cấp - nó chỉ đem những giai cấp mới,những điều kiện áp bức mới, những hình thức đấu tranh mới, thay thế cho những giai cấp, những điều kiện áp bức, những hình thức đấu tranh cũ mà thôi”[2]. Tuyên ngôn cũng nêu ra các giai đoạn của cuộc đấu tranh của giai cấp vô sản, từ công nhân riêng lẻ đến công nhân trong một công xưởng sau đó người công nhân của một ngành công nghiệp, một địa phương chống lại người tư sản trực tiếp bóc lột họ...

 Chủ nghĩa Mác-Lênin có lỗi thời?

Sau khi CNXH hiện thực ở Liên Xô và các nước Đông Âu sụp đổ, các thế lực thù địch đã vin vào cớ đó để công kích, phủ nhận chủ nghĩa Mác-Lênin với luận điệu: “Chủ nghĩa Mác-Lênin đã lỗi thời”. Vì vậy, cần phải nhận diện đúng bản chất của luận điệu đó, đồng thời khẳng định tính khoa học, cách mạng và nhân văn của chủ nghĩa Mác - Lênin.

Chủ nghĩa Mác - Lênin ra đời vào những năm 40 của thế kỷ XIX xuất phát từ tiền đề trực tiếp là những mâu thuẫn đối kháng không thể điều hòa được trong lòng xã hội tư bản lúc bấy giờ. C.Mác và Ph.Ăngghen viết: “Những vũ khí mà giai cấp tư sản đã dùng để đánh đổ chế độ phong kiến thì ngày nay quay lại đập vào chính giai cấp tư sản. Nhưng giai cấp tư sản không những đã rèn những vũ khí sẽ giết mình; nó còn tạo ra những người sử dụng vũ khí ấy chống lại nó, đó là những người công nhân hiện đại, những người vô sản”[1].

 Cảnh giác với các khuynh hướng tư tưởng phi xã hội chủ nghĩa trên không gian mạng

Những khuynh hướng tư tưởng phi xã hội chủ nghĩa không xuất hiện từ hư vô, mà có nguồn gốc chủ yếu từ các nhân tố phi xã hội chủ nghĩa trong đời sống kinh tế - xã hội của đất nước trong thời kỳ quá độ lên chủ nghĩa xã hội. Nhận diện và phản bác một số khuynh hướng tư tưởng phi xã hội chủ nghĩa trên không gian mạng hiện nay có ý nghĩa thiết thực, nhân kỷ niệm 93 mùa Xuân (1930-2023) Đảng Cộng sản Việt Nam lãnh đạo toàn dân vững bước trên con đường độc lập dân tộc và chủ nghĩa xã hội.

Học thuyết giá trị thặng dư trong thời đại công nghiệp 4.0

Với sự phát triển mạnh mẽ của khoa học - công nghệ từ cuối thế kỷ XX, đặc biệt là cuộc Cách mạng công nghiệp lần thứ tư mà thế giới đang tiến hành đã góp phần thúc đẩy lực lượng sản xuất phát triển mạnh mẽ. Sự ra đời của các công nghệ số hiện đại như trí tuệ nhân tạo (AI), dữ liệu lớn (Big data), Internet kết nối vạn vật (IoT),… đã làm xuất hiện mô hình “nhà máy thông minh” hay “nhà máy không người” với việc sử dụng robot ngày càng phổ biến. Từ hiện tượng đó, những luận điệu phản bác Học thuyết giá trị thặng dư của C.Mác lại nổi lên và tỏ ra “có vẻ” thuyết phục hơn. Họ cho rằng, chủ nghĩa tư bản ngày nay không còn bóc lột giá trị thặng dư nữa, hay có bóc lột thì đó là bóc lột Robot. Vậy, phải nhìn nhận như thế nào về vấn đề này?