Căn cứ địa chất, địa lý và pháp lý đều cho thấy khu vực bãi
Tư Chính không phải khu vực tranh chấp ở Biển Đông, theo các chuyên gia.
"Xét về cả mặt địa chất và địa lý, vùng Tư Chính - Vũng
Mây thuộc thềm lục địa của Việt Nam và không phải là một bộ phận của quần đảo
Trường Sa", Phó giáo sư Nguyễn Chu Hồi, cựu Cục phó Tổng cục biển và
hải đảo Việt Nam, nói trong Tọa đàm "Quyền và lợi ích hợp pháp của Việt
Nam trong Biển Đông theo luật pháp quốc tế" sáng nay tại Hà Nội. Tọa
đàm do Báo điện tử Đảng Cộng sản Việt Nam tổ chức, với sự tham gia của nhiều
chuyên gia và các bộ ngành, như Bộ Ngoại giao, Bộ Quốc phòng, Ban Tuyên giáo
Trung ương, Bộ Tư lệnh cảnh sát biển.
Ông Chu Hồi củng cố quan điểm của người phát ngôn Bộ Ngoại
giao Việt Nam hôm 3/10, khẳng định bãi Tư Chính là của Việt Nam, không
phải nơi có tranh chấp, khi tàu khảo sát Hải Dương 8 và nhóm tàu hộ tống
của Trung Quốc hoạt động trái phép tại vùng đặc quyền kinh tế và thềm lục địa
của Việt Nam ở Nam Biển Đông từ đầu tháng 7. Bà Hằng bác bỏ phát ngôn
của người phát ngôn Bộ Ngoại giao Trung Quốc Cảnh Sảng, trong đó cho rằng
"bãi Tư Chính là của Trung Quốc và yêu cầu Việt Nam dừng khai thác dầu
khí".
Về mặt địa chất, Phó giáo sư Chu Hồi cho hay trong
cấu trúc nước sâu của Biển Đông, có một rãnh sâu lớn nhất chạy theo trục Đông
Bắc Tây Nam. Khi rãnh sâu này về đến Đà Nẵng nó chạy song song với bờ biển của
Việt Nam và đi tiếp lên Đông Bắc, tới Scarborough và ra Thái Bình Dương, ngăn
cách quần đảo Trường Sa với khu thềm lục địa của Việt Nam, nơi có bãi Tư Chính
- Vũng Mây.
Rãnh sâu này (có nơi sâu đến 4.000 m) đi đến gần bãi cạn
Scarborough tạo thành đồng bằng biển thẳm, rộng khoảng 2.000 km2. Đây chính là
trục có đường hàng hải quốc tế đi qua, cách Côn Đảo của Việt Nam khoảng 36 km.
Khu vực Tư Chính - Vũng Mây được cho là nơi có bồn dầu khí có trữ lượng cao
trong 7 khu vực chứa dầu ở Biển Đông.
Về mặt địa lý, ông Chu Hồi cho biết trong số các tài
liệu chính thống của Tổ chức Thủy đạc quốc tế (IHO) thuộc Liên Hợp Quốc và
các tài liệu địa lý quốc tế, chưa có công bố nào cho thấy khu vực Tư Chính -
Vũng Mây thuộc quần đảo Trường Sa.
"Nếu nói Tư Chính thuộc quần đảo Trường Sa thì chứng tỏ
là có sự hiểu sai về mặt địa lý, địa chất và đặc trưng đáy biển Đông", ông
Chu Hồi nói.
Cựu phó cục trưởng cho biết Việt Nam đã làm hồ sơ trình Tiểu
ban Ranh giới thềm lục địa của Ủy ban Thềm lục địa của Liên Hợp Quốc để xem xét
khả năng mở rộng hai khu vực, trong đó có vùng Đông Nam Biển Đông, liên quan
đến Malaysia.
"Như vậy thềm lục địa của Việt Nam không chỉ bao gồm Tư
Chính mà còn mở rộng ra vùng Đông Nam, như hồ sơ Việt Nam đang trình", ông
Chu Hồi lưu ý.
Nhắc lại cơ sở pháp lý của Việt Nam, Tiến
sĩ Trần Công Trục, nguyên Trưởng ban Biên giới chính phủ, cho
hay phán quyết của Tòa Trọng tài quốc tế năm 2016 đã khẳng định Tư Chính không
thuộc quần đảo Trường Sa. Phán quyết năm 2016 được đưa ra sau khi
Philippines kiện Trung Quốc về giải thích và áp dụng sai Công ước luật biển năm
1982 (UNCLOS) ở Biển Đông để đưa ra đường lưỡi bò chiếm gần trọn Biển
Đông.
Trong
trao đổi với VnExpress hồi tháng 7/2019, ông Trần Công Trục cho biết
phán quyết năm 2016 của Tòa Trọng tài quốc tế khẳng định các bãi cạn nằm cách
xa quần đảo Trường Sa, bị ngăn cách bởi các rạn san hô thì không phải là bộ
phận của quần đảo Trường Sa. Bãi cạn Tư Chính, Huyền Trân, Phúc Nguyên ở phía
Việt Nam đáp ứng các tiêu chí này nên chúng không thuộc quần đảo Trường Sa.
Tại khu vực phía Nam Biển Đông (gồm các bãi cạn Tư Chính,
Vũng Mây, Quế Đường, Huyền Trân), Việt Nam đã và đang thăm dò, khai thác dầu
khí, xây dựng các cụm dịch vụ mang tên DK. Việc này phù hợp với các quy định về
quyền và nghĩa vụ của quốc gia ven biển, theo Điều 60 và Điều 80 của
UNCLOS. Việt Nam cũng có đặc quyền xây dựng, cho phép và quy định việc xây
dựng, khai thác và sử dụng đảo nhân tạo, các thiết bị và công trình có mục đích
được trù định ở Điều 56 của UNCLOS hoặc các mục đích kinh tế khác trong vùng
đặc quyền kinh tế và thềm lục địa.
Đưa ra các khuyến nghị, Tiến sĩ Trục cho rằng Việt
Nam cần nghiên cứu kỹ phương án nếu muốn kiện Trung Quốc. Hà Nội cần có sự
chuẩn bị sâu về tài liệu, có đột ngũ luật sư giỏi ngoại ngữ, đủ sức tranh luận
ở tòa quốc tế.
"Chúng ta không nói chung chung, tránh hô hào",
ông Trục nói.
Theo ông Chu Hồi, Việt Nam cần kiên quyết theo đuổi quyền
của mình theo luật quốc tế, tôn trọng các quy định của UNCLOS. Việt Nam cũng
cần lưu ý hỗ trợ để các ngư dân bám biển, liên kết với nhau, thực thi quyền của
mình.
"Việt Nam cần chứng tỏ cho cộng đồng quốc tế thấy rằng,
mình tuy là nước nhỏ nhưng không yếu", ông Chu Hồi nói.
Phải khẳng định rằng Bãi tư chính là của Việt Nam
Trả lờiXóa